Viet-studies: Bài này do một độc giả gửi cho viet-studies. Viet-studies hoàn toàn không có khả năng kiểm chứng những thông tin trong bài, nhưng xin đăng để bạn đọc xem xét.
Bích Minh: “… vụ nhà báo Đỗ Hùng gặp nạn chỉ là một sự không may ngẫu nhiên của nhà báo này. Đỗ Hùng như một ‘xác chết’ được Thứ trưởng Trương Minh Tuấn đạp xuống để tiến lên cao hơn trên bậc thang quyền lực”.
___
Viet-studies
Bích Minh
9-9-2015
Việc nhà báo Đỗ Hùng của báo Thanh Niên đột ngột bị cách chức, tước thẻ gây ồn ào những ngày qua thực tế là chỉ là bề nổi của cuộc chạy đua quyền lực nhắm tới kỳ Đại hội Đảng XII đang đến rất gần…
Tai hoạ từ facebook
Ngày 4/9/2015 một loạt các tờ báo trong nước đồng loạt đăng tải thông tin về việc Bộ Thông tin và Truyền thông (dưới đây gọi tắt là TTTT) có quyết định thu hồi thẻ nhà báo của ông Đỗ (Văn) Hùng, Phó Tổng Thư ký toà soạn Báo điện tử Thanh Niên.
Quyết định của Bộ TTTT được công khai cũng cho biết việc thu hồi thẻ một phần căn cứ vào quyết được đưa ra một ngày trước đó (3/9) của Tổng Biên Tập báo Thanh Niên về việc miễn nhiệm chức vụ của ông Đỗ Hùng.
Do quyết định xử lý ông Đỗ Hùng của Báo Thanh Niên không được tờ báo này công khai nên đến nay chưa rõ lý do chính thức cũng như các căn cứ đưa ra trong việc miễn nhiệm ông Đỗ Hùng là gì.
Tuy nhiên các thông tin rò rỉ trên mạng xã hội cũng như các nguồn tin từ giới báo chí đều cho rằng việc ông Đỗ Hùng bị mất chức và bị tước thẻ là do liên quan đến một status “toàn dấu sắc”, mang tính chất trào phúng được Đỗ Hùng cho đăng tải trên tài khoản facebook cá nhân đúng vào dịp Quốc khánh 2/9/2015.
Sau khi vụ việc này được công bố, trên nhiều diễn đàn mạng đã nổ ra các cuộc tranh luận với nhiều quan điểm khác nhau. Các tranh luận này chủ yếu liên quan đến những vấn đề có tính chuyên môn như trách nhiệm của nhà báo khi tham gia mạng xã hội, các nguyên tắc làm báo; một số ý kiến đặt ra vấn đề ở cấp độ lớn hơn như quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam, tính hợp pháp trong quyết định của Bộ TTTT…
Lý giải cho cho việc Đỗ Hùng bị xử lý cũng có người cho rằng là do nhà báo này đã động chạm, xúc phạm đến chuyện quá “nhạy cảm” như Đảng, Bác Hồ vốn là những điều cấm kị trong hoàn cảnh một quốc gia độc đảng như Việt Nam …
Trong bản tin có tiêu đề “Nhà báo mất chức vì bài về 2/9” BBC Việt ngữ cho rằng “quyết định nhanh chóng của báo Thanh Niên và của Bộ TTTT dường như cho thấy giới chức xem đây là vấn đề nghiêm trọng”. . .
Cuộc chơi của thứ trưởng Bộ “Tuyên giáo”
Bản chất của vụ việc, từ những các nguồn am hiểm nội tình cho biết, có nguyên nhân hoàn toàn khác xa với những phân tích, nhận định mà dư luận nêu lên trong những ngày qua.
Lý do, hoá ra tầm thường và giản dị hơn những gì được đồn thổi rất nhiều. Hoàn toàn không phải vì chuyện “phạm huý”, chuyện “lập trường, tư tưởng” hay việc status trào lộng của Đỗ Hùng bị các cơ quan quản lý báo chí “xem là vấn đề nghiêm trọng”…
Đằng sau việc dùng “lệnh miệng” ép báo Thanh Niên xử lý, sau đó để Bộ TTTT có cớ ban hành quyết định thu hồi thẻ nhà báo của Đỗ Hùng là những toan tính cá nhân của chính người đã ký quyết định đó.
Không ai khác đó chính là nhân vật đang nổi đình đám : Thứ trưởng Bộ TTTT Trương Minh Tuấn.
Có thể nhận thấy rằng vụ xử lý Đỗ Hùng chỉ là một ví dụ nhỏ trong chuỗi một loạt các bước đi của Thứ trưởng Trương Minh Tuấn trong suốt gần 2 năm qua nhằm ghi điểm trong cuộc đua vào chiếc ghế Bộ trưởng Bộ TTTT tại kỳ Đại hội Đảng XII sắp tới khi Bộ trưởng đương nhiệm Nguyễn Bắc Son (sinh năm 1953) chắc chắn sẽ về hưu và không tái cử do đã quá tuổi quy định.
Phó tổng biên tập một báo điện tử tại Hà Nội nhận định, trong vụ cách chức, tước thẻ này Đỗ Hùng đơn giản chỉ là một quân tốt thí trong cuộc chơi nhiều tham vọng của ông thứ trưởng Trương Minh Tuấn.
“Sự không may mắn của Đỗ Hùng ở chỗ là status tếu táo kia sau khi được đội ngũ dư luận viên và đám “âm binh” bơm thổi, bẩm báo đã trở thành một món quà “từ trên trời rơi xuống” để Thứ trưởng Trương Minh Tuấn phục vụ cho mục đích riêng của mình”, nhà báo này nhận định.
Một nguồn tin thân cận với báo Thanh Niên cho biết các lãnh đạo của báo này cũng khá bất ngờ sau khi Bộ TTTT có quyết định thu hồi thẻ nhà báo của Đỗ Hùng. “Ban lãnh đạo tờ báo “ngoan, hiền, dễ bảo” này ban đầu đã tưởng rằng với việc “tự xử” khá nặng tay như vậy Bộ TTTT sẽ cho qua vụ việc này nhưng hoá ra lại không phải”, nguồn tin cho biết.
Nguồn tin cũng tiết lộ rằng Thứ trưởng Tuấn cũng có hứa hẹn với lãnh đạo Báo Thanh Niên rằng Đỗ Hùng sẽ được cấp lại thẻ trong thời gian sớm nhất. Điều này càng cho thấy quyết định xử lý thực ra không nhắm vào nhà báo Đỗ Hùng hay báo Thanh Niên mà chỉ nhằm “làm màu” cho người đã ban hành quyết định đó.
Tiến thân bằng bàn tay sắt
Ông Trương Minh Tuấn (sinh năm 1960) đột nhiên nổi lên từ khoảng giữa năm 2014 như một hiện tượng “kinh hoàng” của báo giới Việt Nam sau một loạt các động thái khá mạnh tay nhắm vào báo chí ngay sau khi được bổ nhiệm chức vụ Thứ trưởng Bộ TTTT (1/2004) phụ trách lĩnh vực báo chí.
Những động thái khá quyết đoán và cứng rắn của Thứ trưởng Trương Minh Tuấn trong việc xử lý báo chí thể hiện một cách tiếp cận khác hẳn những “quan báo” trước đó. Nhiều lãnh đạo các cơ quan báo chí đã thể hiện sự ngạc nhiên trước những động thái “khác thường” của Thứ trưởng Trương Minh Tuấn.
Nguyên nhân thứ nhất của sự ngạc nhiên ấy là do, việc xử lý báo chí trong một thời gian dài vốn là “đặc quyền” của ngành tuyên giáo trong đó chủ chốt là vai trò của Ban Tuyên giáo TW chứ không phải Bộ TTTT. Tuy vậy, việc xử lý sai phạm của Ban Tuyên giáo TW cũng chủ yếu nhắm đến chuyện “xa rời tôn chỉ mục đích, thiên về mặt trái của xã hội, thông tin giật gân, câu khách” hay đưa tin “gây tâm lý hoang mang trong dư luận”…
Thứ hai, về mặt quản lý nhà nước, Bộ TTTT là cơ quan chịu trách nhiệm chính nhưng do những khoảng trống cũng như sự thiếu rõ ràng trong phân chia quyền lực giữa Đảng (Ban Tuyên giáo TW) và chính quyền (Bộ TTTT) nên trong một thời gian khá dài việc xử lý những sai phạm của báo chí hầu như khá nhẹ nhàng.
Tất nhiên cũng còn một lý do khác là cả Ban Tuyên giáo TW lẫn Bộ TTTT đều không muốn mạnh tay với báo chí vừa do tính chất nhạy cảm của việc này lẫn tâm lý ngại sự phản ứng của báo giới, đặc biệt trong bối cảnh quyền tự do ngôn luận tại Việt Nam được internet thúc đẩy ngày càng mạnh mẽ.
Điều đáng nói nữa là cách thức của ông Trương Minh Tuấn cũng không như những người tiền nhiệm của mình. Thay vì “xử kín” như “truyền thống” được duy trì trong một thời gian dài thì bắt đầu từ năm 2014, cũng là năm ông Tuấn nhậm chức, Bộ TTTT đã lần đầu tiên công khai việc xử lý vi phạm của các cơ quan báo chí với thái độ quyết liệt.
Sự nổi tiếng và “toả sáng” của ông Trương Minh Tuấn thậm chí cũng là điều gây ngạc nhiên với nhiều đồng nghiệp thuộc cơ quan cũ của ông là Ban Tuyên giáo TW.
Trước đó ông Trương Minh Tuấn hầu như là một nhân vật không được ai biết đến, kể cả trong giai đoạn ông Tuấn đảm nhiệm chức vụ Phó Trưởng ban Tuyên giáo TW từ 8/2011 đến 1/2014.
Theo tiết lộ của một cán bộ cấp vụ của Ban Tuyên giáo TW, trong thời gian làm việc tại Ban Tuyên giáo TW ông Tuấn cũng không được đánh giá cao về mặt năng lực, chuyên môn. Lĩnh vực ông Tuấn được phân công theo dõi thời gian đó (2011-2014) hầu như không quan trọng lắm… ”, một cán bộ cấp vụ của Ban Tuyên giáo TW tiết lộ.
“Lĩnh vực không quan trọng” mà ông Tuấn được phân công chủ yếu liên quan đến vấn đề giáo dục, đào tạo, dạy nghề. Trước khi ông Tuấn chuyển sang Bộ TTTT thì ông cũng được giao thêm một phần công việc liên quan đến vấn đề chủ quyền biển đảo.
Trước đó ông Tuấn là Vụ trưởng, Trưởng cơ quan thường trực Ban Tuyên giáo TW tại Đà Nẵng và sau đó là Giám đốc Trung tâm Thông tin công tác tuyên giáo thuộc Ban Tuyên giáo TW.
“Đòn hiểm” hay bí mật hậu trường những cú đánh vào VTV
Như đã phân tích ở trên, vụ nhà báo Đỗ Hùng gặp nạn chỉ là một sự không may ngẫu nhiên của nhà báo này. Đỗ Hùng như một “xác chết” được Thứ trưởng Trương Minh Tuấn đạp xuống để tiến lên cao hơn trên bậc thang quyền lực.
Việc ông Trương Minh Tuấn kỳ vọng mình sẽ được ngồi vào chiếc ghế Bộ trưởng Bộ TTTT không phải là không có cơ sở. Trên thực tế, hai đời Bộ trưởng gần đây của ngành TTTT đều là những nhân vật xuất thân từ ngành tuyên giáo.
Năm 2007 sau sáp nhập Bộ Bưu chính – Viễn thông với mảng báo chí, xuất bản của Bộ Văn hóa – Thông tin thành Bộ TTTT, ông Lê Doãn Hợp, nguyên Bộ trưởng Bộ VH – TT được bổ nhiệm làm Bộ trưởng.
Ông Lê Doãn Hợp trước đó từng là người đứng đầu cơ quan Tuyên giáo của tỉnh Nghệ An và sau đó là Phó trưởng ban Thường trực Ban Tư tưởng Văn hóa TW, cơ quan tiền thân của Ban Tuyên giáo TW.
Người kế nhiệm ông Lê Doãn Hợp, Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son, cựu thư ký của Chủ tịch nước Lê Đức Anh, cũng nguyên là Phó Trưởng Ban Tuyên giáo TW.
Theo nhiều nhà quan sát, bất chấp chức năng quản lý chính của Bộ TTTT là lĩnh vực viễn thông, công nghệ thông tin, hạ tầng thông tin và truyền thông quốc gia…người đứng đầu Bộ này trong 2 nhiệm kỳ liền đều là những người của ngành tuyên giáo cho thấy sự coi trọng của Đảng trong việc quản lý về mặt tư tưởng trong lĩnh vực báo chí, truyền thông.
Những gì diễn ra đã chứng minh những nỗ lực của ông Trương Minh Tuấn đã đem lại những kết quả nhất định.
Tại Hội nghị giới thiệu nhân sự tham gia Ban Chấp hành TW Đảng khóa XII của Ban Cán sự Đảng Bộ TTTT hồi 6/2015 ông Trương Minh Tuấn và Tổng Giám đốc Viettel Nguyễn Mạnh Hùng đã được lọt qua vòng đầu tiên.
Tuy nhiên để chạm tới chiếc ghế Bộ trưởng ông Trương Minh Tuấn còn rất nhiều việc phải làm. Đơn giản, các đối thủ của ông Tuấn đều là những nhân vật nổi trội.
Các nguồn tin thân cận với Bộ TTTT cho biết chiếc ghế Bộ trưởng Bộ TTTT sẽ là cuộc cạnh tranh khốc liệt của 3 ứng cử viên gồm : Thứ trưởng Bộ TTTT Trương Minh Tuấn; Tổng giám đốc Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) Nguyễn Mạnh Hùng và Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) Trần Bình Minh.
Trong số các ứng viên này rõ ràng ông Trương Minh Tuấn là người “lép vế” nhất về mọi mặt.
Ông Tuấn rõ ràng không thể so sánh về tầm vóc với ông Nguyễn Mạnh Hùng (sinh năm 1962), Tổng Giám đốc Viettel, người đã có công sức rất lớn trong việc đưa Viettel trở thành công ty viễn thông số 1 tại Việt Nam cũng như đạt tầm cỡ quốc tế với giá trị hàng tỷ đô-la Mỹ.
Trong khi đó, “đối thủ” còn lại là ông Trần Bình Minh (sinh năm 1958) “hơn đứt” ông Tuấn ở khoản hiện ông Minh đã là Uỷ viên TW. Hơn thế nữa ông Minh đã từng có thời gian ở cơ sở với vị trí Phó Bí thư Tỉnh uỷ Nghệ An…
Xét về mặt “điều kiện vận động tranh cử” ông Trương Minh Tuấn được cho là cũng còn một khoảng cách xa với hai ứng viên trên. Con đường tiến thân trong ngành tuyên giáo không cho phép ông Tuấn có được sự tích luỹ tư bản được to lớn như Tống giám đốc Viettel Nguyễn Mạnh Hùng hay Tổng giám đốc VTV Trần Bình Minh.
Tuy vậy, đối thủ chính được xác định có khả năng cạnh tranh chiếc ghế Bộ trưởng với ông Tuấn chính là ông Trần Bình Minh chứ không phải ông Nguyễn Mạnh Hùng.
Điểm yếu lớn nhất khiến ông Nguyễn Mạnh Hùng được cho là sẽ “không có cửa” ở Bộ TTTT có nguyên nhân xuất phát từ chuyện ông Hùng người từ Bộ Quốc phòng nên sẽ khó nhận được sự ủng hộ từ ngành TTTT.
Để triệt hạ uy tín đối thủ cạnh tranh trực tiếp là giám đốc VTV Trần Bình Minh, ngay từ sau khi nhậm chức, Thứ trưởng Tuấn đã chỉ đạo các cơ quan chức năng của Bộ TTTT đưa VTV vào diện “chăm sóc đặc biệt”. Tất cả các chương trình của VTV đều được theo dõi chặt chẽ và sít sao nhằm phát hiện sai phạm. Ngoài đội ngũ chuyên viên của Bộ TTTT được sử dụng cho việc bắt lỗi VTV ông Tuấn còn huy động các đàn em ở Ban Tuyên giáo TW tiếp sức cho công việc này.
Kết quả của những “nỗ lực” này đã khiến VTV trong năm 2014 trở thành cơ quan đứng đầu bảng trong nhóm các cơ quan truyền hình bị xử lý với 5 lần nhận quyết định phạt, trong đó có 1 lần bị cảnh cáo, 4 lần bị phạt tổng số tiền là 155 triệu đồng. . .
Trong năm 2015, Thứ trưởng Tuấn tiếp tục tấn công VTV nhằm hạ bệ uy tín của Trần Bình Minh trong đó đặc biệt là vụ đánh vào hoạt động liên kết sản xuất chương trình của VTV.
Thực tế những sai phạm của VTV là có thật và đã diễn ra trong một thời gian dài. Tuy nhiên các đời lãnh đạo trước đây của Ban Tuyên giáo hay Bộ TTTT cũng đều ngắm mắt làm ngơ hoặc xử lý không đến đầu đũa do không muốn dây dưa với nhà đài đầy uy quyền.
Một lý do khác là do thế lực của VTV thực sự cũng không phải “dạng vừa”.
Đỉnh điểm của những đòn đánh do Thứ trưởng Trương Minh Tuấn đạo diễn nhắm vào VTV là việc Bộ TTTT đưa ra quyết định yêu cầu VTV dừng một loạt các chương trình liên kết hồi giữa 3/2015.
Đây là một chiêu khá hiểm đánh thẳng vào nồi cơm của VTV vì các chương trình đều đang là những con gà đẻ trứng vàng của nhà đài. Các chương trình liên kết bị ngừng đồng nghĩa với việc VTV sẽ thiệt hại hàng trăm tỷ đồng, chưa kể vô vàn hệ luỵ khác kèm theo.
Chính vì lý do ấy VTV không dễ dàng chấp nhận chuyện bị Bộ TTTT, trên thực tế là Thứ trưởng Trương Minh Tuấn “bắt nạt”.
Ngay sau khi Bộ TTTT có công văn, VTV đã khiếu nại lên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Chưa cần có ý kiến từ Thủ tướng VTV vẫn đồng thời vẫn tiếp tục phát sóng các chương trình liên kết bất chấp lệnh cấm của Bộ TTTT.
Gặp phải sự kháng cự quyết liệt của VTV và ông Trần Bình Minh, Thứ trưởng Trương Minh Tuấn ngay lập tức cho thảo công văn số 811 ngày 25/3/2015 để báo cáo Thủ tướng Chính phủ về hoạt động liên kết sản xuất chương trình VTV.
Thông qua các tờ báo dưới trướng của Bộ TTTT như Bưu điện, Infonet…và một số cơ quan báo chí thân cận, nội dung công văn được phát tán nhanh chóng.
Công văn này dẫn ra một cách tỷ mỷ hàng loạt sai phạm nhằm chứng minh việc kiểm soát các chương trình liên kết của VTV đã không được kiểm soát tốt.
Quan điểm của Bộ TTTT được đưa ra trong văn bản này đó là nguyên nhân chính của việc VTV để xảy ra quá nhiều sai phạm trong nội dung thông tin, trong các chương trình liên kết là do năng lực quản lý của VTV thực tế đang không theo kịp sự phát triển của hoạt động sản xuất chương trình, trong đó có hoạt động liên kết, phối hợp sản xuất với các đối tác bên ngoài. Điều nguy hiểm, theo quan điểm của Bộ TTTT là các chương trình liên kết, hợp tác lại đang chiếm tỷ lệ lớn.
Theo quan điểm của Bộ TTTT, với vị thế là Đài Truyền hình Quốc gia, VTV cần phải gương mẫu trong việc tuân thủ nghiêm các quy định của văn bản pháp luật…Bộ TTTT cho rằng, cần phải nghiêm khắc hơn trong việc quản lý cũng như xử lý các sai phạm của VTV để làm gương cho các cơ quan báo chí khác. . .
Một nguồn tin từ Bộ TTTT cho biết những ngôn từ đanh thép nhất được sử dụng để “buộc tội” VTV trong công văn đã được đích thân Thứ trưởng Trương Minh Tuấn chắp bút.
Trên thực tế Thứ trưởng Trương Minh Tuấn hoàn toàn biết sức ép từ Bộ TTTT sẽ không tác động được gì đến VTV do đã có sự chống lưng từ phía Thủ tướng.
Tuy nhiên các đòn đánh vẫn được ông Tuấn liên tiếp tung ra nhằm mục tiêu duy nhất là triệt hạ uy tín của ông Trần Bình Minh với tư cách người đứng đầu VTV.
Hậu quả vụ rút thẻ nhà báo Đỗ Hùng
Chỉ đơn giản với mục tiêu ghi điểm trong cuộc đua vào chiếc ghế Bộ trưởng, ông Trương Minh Tuấn và bộ sậu đã cậy thế cơ quan quản lý báo chí, bất chấp luật pháp cho ra đời một quyết định không thể vô lý hơn khi tước thẻ một nhà báo vì những “sai phạm” trên…mạng xã hội.
Đến thời điểm này, có lẽ Thứ trưởng Trương Minh Tuấn cũng không hề lường trước hậu quả tai hại của quyết định được đưa ra trong lúc bốc đồng của mình. Trong mắt Thứ trưởng Tuấn, vụ “trảm” Đỗ Hùng cũng đơn giản nhưng các vụ xử lý khác mà Bộ TTTT đã ra tay thời gian trước đó.
Theo một chuyên gia về truyền thông đề nghị không nêu tên, điều mà các mưu sĩ của ông Trương Minh Tuấn chưa phân tích hết được hoặc bản thân họ chưa đủ tầm nhận thức để hiểu rằng, việc trấn áp vô lối, theo kiểu “luật rừng” với nhà báo Đỗ Hùng, người đồng thời là một nhân vật nổi tiếng trên facebook đã tạo ra những hiệu ứng truyền thông rất bất lợi cho Đảng cũng như Nhà nước Việt Nam trong thời điểm đầy nhạy cảm này.
“Hành động này của ông Trương Minh Tuấn không khác nào một xô nước lạnh dội thẳng xuống đốm lửa hy vọng mong manh về những bước tiến trong vấn đề tự do báo chí, tự do ngôn luận vừa được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cố gắng nhen lên với dư luận quốc tế sau chuyến thăm lịch sử tới Hoa Kỳ vừa qua”, chuyên gia này nhận xét.
Có lẽ với tư duy tuyên giáo lỗi thời, ông Trương Minh Tuấn đã không hề ý thức được rằng trong thời điểm này bất cứ một hành động trấn áp báo chí nào cũng có thể được coi là một dấu hiệu tiêu cực, thiếu thiện chí và đi ngược lại những cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế.
Các quan báo Việt Nam không hề biết rằng mỗi hành động của họ đều được các đối tác quốc tế tận dụng triệt để để ép buộc Việt Nam phải nhượng bộ, thoả hiệp nhiều hơn, tốn kém hơn trong đàm phán mang tính chất “ông mất bánh quy, bà xuỳ bánh xốp”.
Nhiều người sẽ đặt câu hỏi liệu ông Trương Minh Tuấn có thể trở thành Bộ trưởng Bộ TTTT khoá tới hay không? Câu trả lời là hoàn toàn có thể. Việc các cán bộ ngẩn ngơ, thiếu hiểu biết, quen tác phong gia đình trị như ông Trương Minh Tuấn được thăng tiến và giao trọng trách vốn là điều quá đỗi bình thường trong môi trường chính trị Việt Nam từ nhiều năm qua.
Tuy nhiên điều đó cũng có mặt tích cực của nó. Càng có nhiều cán bộ như vậy trong hệ thống, những điều tốt đẹp càng có cơ hội đến với Việt Nam với tốc độ nhanh hơn.
Tất nhiên, với một cái giá đáng kể.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét