Thứ Năm, 30 tháng 6, 2016

Formosa cam kết bồii thường 500 triệu USD sau sự cố môi trường

Thứ năm, 30/6/2016 | 16:12 GMT+7
|

Formosa cam kết bồi thường 500 triệu USD sau sự cố môi trường
"Chúng tôi cam kết thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết với Chính phủ liên quan đến vụ cá chết, không tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước của Việt Nam", Chủ tịch Hội đồng quản Trị Formosa Hà Tĩnh nói.

Ba tháng điều tra nguyên nhân cá chết hàng loạt

Trước khi họp báo kết thúc, ông Trương Minh Tuấn cho biết, để sự cố môi trường không tái diễn, Thủ tướng chỉ đạo rà soát các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường áp dụng cho các doanh nghiệp. Trách nhiệm cán bộ công chức trực tiếp liên quan, dù cấp nào đều chịu trách nhiệm trước pháp luật tùy mức độ liên quan.


Thứ trưởng Nông nghiệp: Bộ Nông nghiệp với vai trò quản lý nhà nước về thuỷ sản ngay từ đầu đã chỉ đạo 3 việc: lấy mẫu, giám sát và xác định vùng ảnh hưởng để tham mưu cho Chính phủ. Khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo khoanh vùng ảnh hưởng, Bộ đã tham mưu là tính từ bờ ra ngoài khơi 20 hải lý. Những vùng ảnh hưởng trong 20 hải lý ở 4 tỉnh, những tàu khai thác dưới 90CV, nếu phát hiện hải sản nhiễm độc thì lập tức tiêu hủy và tham mưu Chính phủ có chính sách hỗ trợ.


Vùng ngoài 20 hải lý là an toàn. Bộ đã tham mưu địa phương tổ chức kiểm định chứng nhận an toàn cho hải sản ngoài vùng 20 hải lý. Nhưng chúng tôi vẫn chỉ đạo 2-3 ngày lấy mẫu một lần, nếu phát hiện độc tố vẫn xử lý. Đối với nuôi trồng thuỷ sản, chúng tôi khuyến cáo khi chưa xác định rõ nguyên nhân thì đề nghị không nên thả nuôi. Khi lấy mẫu hàng ngày phát hiện mẫu an toàn thì khuyến cáo địa phương có thể lấy nước, nhưng phải qua ao lắng và quy trình nghiêm ngặt trước khi thả nuôi. Hiện nay nước lấy vào cơ bản an toàn, khi chưa xử lý hết tồn dư thì hàng ngày vẫn phải lấy mẫu xét nghiệm để đảm bảo an toàn. Bộ liên tục cử người để hỗ trợ người dân 4 tỉnh miền Trung làm việc này.



Hỏi: Bộ Y tế đánh giá mức độ an toàn của nước biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế như thế nào?


Thứ trưởng Y tế: Ngay sau khi xảy ra sự cố môi trường, Bộ Y tế đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, quản lý, Sở Y tế tiến hành các biện pháp cần thiết để bảo vệ sức khoẻ người dân, tập trung xét nghiệm hải sản sống. Trong 3 tuần đều tiến hành các xét nghiệm hàng ngày, cập nhật thông tin cho người dân, đăng tải trên website của Bộ. Tất cả hải sản xét nghiệm đã có công bố minh bạch. Các cơ quan của Bộ hiện nay triển khai đồng bộ giám sát, quan trắc và các biện pháp cần thiết giám sát sức khoẻ người dân.


Hỏi: Quá trình nhà máy Formosa vận hành, tỉnh Hà Tĩnh đã kiểm tra việc xả thải đối với dự án này như thế nào? Trách nhiệm của địa phương sau khi phát hiện sự cố?

Lãnh đạo Hà Tĩnh: Thời gian qua nhân dân Hà Tĩnh đã kiên trì chờ đợi, tin tưởng vào Đảng, Nhà nước, các nhà khoa học tìm ra nguyên nhân. Hôm nay Chính phủ tổ chức công bố họp báo công bố nguyên nhân, Formosa đã xin lỗi, phần nào giải tỏa được sự chờ đợi của người dân. Dự án của Formosa rất lớn, nhiều việc vượt ra ngoài Hà Tĩnh. Mặc dù vậy tỉnh đã phối hợp với các bộ ngành Trung ương trong việc kiểm tra giám sát. Tỉnh đã giao việc giám sát cho các sở ngành liên quan. Sự cố xảy ra, Hà Tĩnh đã chỉ đạo các nhà khoa học sớm tìm ra nguyên nhân và công bố rộng rãi. Quá trình vừa qua do khả năng có hạn, việc kiểm tra giám sát chưa làm được thường xuyên và còn nhiều bất cập. Chúng tôi rút kinh nghiệm sâu sắc và xử lý những sở, ngành chưa làm hết trách nhiệm của mình.


Hỏi: Mức đền bù 500 triệu dựa trên cơ sở nào?

Bộ trưởmg Trần Hồng Hà: Đây là mức đưa ra dựa trên mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống người dân, môi trường. Còn những tổn thương lớn hơn đến tâm lý, nhưng chúng tôi thấy rằng không cần thiết là bao nhiêu mà yêu cầu Formosa chuyển đổi công nghệ, không bao giờ xảy ra sự cố tương tự. Chúng tôi cũng sẽ tiến hành phục hồi môi trường đã bị ô nhiễm.



Hỏi: Formosa từng có nhiều vi phạm trong đầu tư, vì sao Hà Tĩnh vẫn chào đón. Tới đây có gì thay đổi trong thu hút đầu tư?


Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Đặng Huy Đông: Sau sự cố này, chính sách thu hút đầu tư của Chính phủ Việt Nam là nhất quán, đảm bảo đúng cam kết với các nhà đầu tư nước ngoài. Một sự cố xảy ra là điều đáng tiếc. Đây cũng là bài học cho các cơ quan quản lý nhà nước, rà soát chức năng nhiệm vụ để việc thu hút đầu tư nước ngoài theo đúng quy định pháp luật. Chính phủ Việt Nam không đánh đổi đầu tư nước ngoài bằng mọi giá, không đánh đổi môi trường để thu hút đầu tư nước ngoài.



Từ thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh), một lãnh đạo thị xã cho biết đánh giá cao sự vào cuộc tích cực của tất cả ban ngành để đưa ra kết quả công bố trong tháng 6 như đã hứa. “Formosa là thủ phạm khiến hải sản chết đã rõ, chúng tôi sẽ đưa ra các phương án hỗ trợ bà con ngư dân khắc phục sự cố, vượt qua khó khăn”, vị lãnh đạo nói.

Một ngư dân ở thôn Ba Đồng (xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh) cũng đánh giá cao thái độ của Formosa: “Họ đã gây ra, thừa nhận và không chối cãi, như vậy là được. Việc giải quyết hậu quả, khắc phục khó khăn cho bà con ngư dân thì phải chờ cấp trên. Tiền bồi thường bao nhiêu cũng khó mà đủ, chúng tôi chỉ mong muốn biển trở lại như ngày xưa, nếu chính quyền sắp xếp chuyển đổi nghề thì cũng phải là nghề phù hợp để mưu sinh”, ngư dân nói.



Hỏi: Cơ quan công an có khởi tố vụ án hình sự hay không?


Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: Trước hết, có biện pháp khắc phục đời sống người dân ven biển như hỗ trợ lãi suất, việc làm, mua hải sản của ngư dân đánh bắt; công bố sớm vùng hải sản an toàn, cảnh báo vùng hải sản không an toàn để người dân tránh dùng sản phẩm không an toàn. Việc đấu tranh tìm ra thủ phạm là thái độ cương quyết của Đảng, Chính phủ Việt Nam; xử nghiêm không loại trừ bất kỳ tổ chức, cá nhân nào.


Nhưng, Việt Nam đang xây dựng môi trường đầu tư, tạo lập hình ảnh trong thời kỳ hội nhập, được các nhà đầu tư đánh giá cao về ổn định chính trị, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư. Thu hút các nhà đầu tư nước ngoài thành công là thể hiện môi trường đầu tư của Việt Nam. Formosa đã nhận lỗi trước người dân Việt Nam, đưa ra 5 cam kết về bồi thường, hỗ trợ. “Đánh kẻ chạy đi chứ không đánh kẻ chạy lại”, Chính phủ có thái độ rõ ràng, đó là xử lý nghiêm minh trường hợp vi phạm pháp luật nhưng cũng có chính sách độ lượng. Nếu các nhà đầu tư cam kết thực hiện đúng pháp luật Việt Nam thì Chính phủ đảm bảo cho hoạt động hiệu quả. Việc đưa vụ án ra khởi tố hay không thì cần cân nhắc. Người dân Việt Nam vốn khoan hồng, độ lượng.



Hỏi: Việc Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép xả thải cho Formosa như thế nào? Việc giám sát ra sao?


Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Nguồn nước thải của Formosa gồm: nước thải công nghiệp, nước thải từ sinh hoạt, sinh hoá... Về quy chuẩn, có 2 quy chuẩn 40 - xác định với nước thải công nghiệp, kiểm soát nhiều thông số hơn. Quy chuẩn 52 - tiêu chuẩn đối với ngành gang thép, kiểm soát 12 con số. Toàn bộ lượng nước thải ra, quy chuẩn 52 không thể bao quát được con số nước thải từ cảng. Việc áp dụng quy chuẩn chưa sát tình hình nguồn thải của Formosa. Nguồn cần giám sát chặt chẽ nhất là nguồn nước thải sinh hoá từ các cốc.


Thực tế, đây là giai đoạn vận hành thử nghiệm nên chưa có cơ quan nhà nước vào giám sát. Đây là lỗ hổng trong giai đoạn thử nghiệm vận hành. Hệ thống giám sát tự động cũng chưa có cơ quan nào vào đánh giá, trong đó có những độc tố nặng. Pháp luật có lỗ hổng trong quá trình giám sát thử nghiệm.



Hỏi: Có thông tin cho rằng có việc ngăn cản cơ quan báo chí đưa tin? Có hay không việc giấu thông tin với nhân dân?

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn: Đầu tháng 4 sau sự cố môi trường xảy ra, báo chí đưa tin rất nhiều chiều, với tần suất dày đặc. Đảng, Nhà nước không có chủ trương che giấu thông tin, không chỉ người dân cần biết sự thật mà Đảng, Nhà nước cũng cần biết sự thật. Nhưng để tạo thuận lợi cho quá trình điều tra, chúng tôi có yêu cầu các cơ quan báo chí tạm ngừng đưa thông tin suy diễn, để chờ quá trình điều tra. Trong sự cố phức tạp vừa rồi, sự điều tra của báo chí không đủ để tìm ra nguyên nhân bằng sự điều tra của cơ quan điều tra, các nhà khoa học.



Hỏi: Đề nghị Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cho biết, có sửa đổi bổ sung gì các quy định hiện hành về môi trường của doanh nghiệp hiện nay?

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: Quy chuẩn về môi trường Việt Nam là văn bản dưới luật, Chính phủ đề xuất Quốc hội thông qua quy chuẩn về môi trường là không đúng thẩm quyền của Quốc hội. Nên tới đây Chính phủ không đề xuất Quốc hội ban hành quy chuẩn về môi trường của Việt Nam.



Hỏi: Quá trình công bố nguyên nhân cá chết đến nay xác định là chậm so với bức xúc của dư luận, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn giải thích thế nào?


Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn: Việc công bố hôm nay thể hiện chủ trương công khai của Đảng và Nhà nước. Ngay từ đầu những người đứng đầu Đảng, Nhà nước đã quyết liệt chỉ đạo yêu cầu điều tra nhanh chóng xác định nguyên nhân, thủ phạm gây ra, đánh giá hậu quả gây ra, hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng... Công bố nguyên nhân là để giải quyết kịp thời hiệu quả, công bố thủ phạm là để khắc phục hậu quả.


Điều tra nguyên nhân và thủ phạm là hai việc khác nhau. Việc công bố ai là thủ phạm cần điều tra để xác định chứng cứ, có sự tham gia của cơ quan bảo vệ pháp luật, các ngành, địa phương. Kết quả điều tra là khách quan, hoàn toàn loại trừ các nguyên nhân làm chậm quá trình. Các cơ quan đã làm việc nỗ lực hết mình. Thời gian qua có sự bức xúc vì chậm công bố nguyên nhân, đây là điều bình thường vì ảnh hưởng đến đời sống người dân nhưng sự phản ứng thái quá làm nhiễu loạn thông tin, ảnh hưởng đến quá trình điều tra.


Một số thế lực lợi dụng sự việc này để kích động, gây bất an trong nhân dân. Chúng tôi tôn trọng sự bức xúc của người dân nhưng không chấp nhận sử dụng bức xúc để chống đối Đảng, Nhà nước.



Hỏi: Ngày 23/4, Bộ Nông nghiệp khẳng định cá chết do độc tố của môi trường, sau đó Bộ tài nguyên môi trường công bố do thuỷ triều đỏ, tại sao 3 tháng mới chính thức công bố nguyên nhân?


Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh: Ngay khi sự việc xảy ra Thủ tướng đã phân công các bộ ngành liên quan khẩn trương tìm ra nguyên nhân. Các nhà khoa học đã vào cuộc với nỗ lực và cố gắng cao nhất. Quá trình tiếp cận bằng nhiều phương pháp khoa học khác nhau, trong đó có các nhà khoa học nước ngoài. Có khó khăn là chúng ta phải tìm kiếm những dấu vết ngay tại thực địa, dưới đáy biển và cả hồi tố. Nhiều chuyên gia đến từ Nhật, Pháp, Đức, Mỹ... đã bổ sung dữ liệu cùng nhà khoa học Việt Nam đối chứng phân tích chỉ tiêu, từ đó có những chứng cứ được các nhà khoa học quốc tế thừa nhận.


Kết quả công bố hôm nay thể hiện nỗ lực của các nhà khoa học cũng như trình độ và năng lực trong việc giải quyết những vấn đề phức tạp. Tháng 12/2004, tại Nhật Bản có sự cố môi trường nghiêm trọng, hơn một năm sau, hội đồng đánh giá với những chuyên gia hàng đầu mới có thể kết luận được nguyên nhân là từ công ty gang thép FJE. Như vậy để thấy sự nỗ lực của chúng ta.



Sau phần thông báo của Bộ trưởng Dũng và phát clip xin lỗi của đại diện Formosa là đến phần hỏi đáp. Một nhà báo đặt câu hỏi: Xin hãy cho biết quá trình xác định nguyên nhân cá chết như thế nào? Sự tham gia của các nhà khoa học trong và ngoài nước ra sao?



Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà: Qua clip vừa rồi chúng ta cũng biết việc xác định nguyên nhân cần chứng cứ khoa học chặt chẽ, bài bản. Thủ tướng chỉ đạo sự cố xảy ra diện rộng, phức tạp nên phải làm khoa học, khách quan, bài bản chính xác. Trước yêu cầu của Thủ tướng và mong muốn chính đáng của người dân, với sức ép lớn, chúng tôi xác định tiến hành có tính toán, kế hoạch đầy đủ, đảm bảo chứng cứ khoa học đầy đủ, xác định thủ phạm là ai, đấu tranh thế nào.

Ba công việc được tiến hành gồm. Thứ nhất nguyên nhân, cái gì đang diễn ra ở vùng biển miền Trung, cơ chế gì gây ra hải sản chết hàng loạt. Thứ hai là xác định nguồn gây ô nhiễm từ đâu. Nhóm thứ nhất tập trung hơn 100 nhà khoa học trong và ngoài nước ở các lĩnh vực hải dương học, vũ trụ học... tiến hành nhiều công việc từ lấy mẫu cá, mẫu nước, sinh vật..., đồng thời thực hiện nhiều hoạt động từ việc xác định sự việc từ vệ tinh. Nhiều nhà khoa học đã phải xuống biển xác định bản chất.

Kết quả phân tích của hàng nghìn thí nghiệm, có thí nghiệm xác định độc tố kim loại nặng phải hàng tuần mới có kết quả. Nhiều thông số cần kiểm chứng để đảm bảo tính pháp lý. Khi có kết quả, chúng tôi tổ chức hội đồng khoa học của nhà nước đánh giá, lấy ý kiến phản biện độc lập của các nhà khoa học quốc tế. Từ đó mới công bố. Quá trình di chuyển đó là của một hợp chất theo dòng hải lưu từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế. Đây là một ổ độc hấp thu kim loại trực tiếp, bản thân nó có nhu cầu ôxy, đi đến đâu lấy ôxy và gây độc tố làm cá chết.

Nhóm việc thứ hai, chúng tôi rà soát hàng trăm cơ sở có nguồn thải ra biển miền Trung: Formosa Hà Tĩnh, nhà máy điện Hà Tĩnh và khu công nghiệp Hà Tĩnh. Quá trình kiểm tra đã phát hiện vấn đề sai sót, lỗi. Trong 5 ngày khi kiểm toán năng lượng thì điện tụt 15%. Từ đó chúng tôi xác định chỉ có lò luyện cốc là thải ra...

Đến nay chúng tôi có đủ bằng chứng thuyết phục, xác định nguồn thải từ Formosa và lò luyện cốc. Các nhà khoa học đã lý giải quá trình hình thành và quá trình đi.

Một nhà báo đặt câu hỏi: Đến nay đã có đánh giá tác động môi trường biển miền Trung, Chính phủ có giải pháp thế nào?

Bộ trưởng Trần Hồng Hà: Nhiều người băn khoăn đây là chất thải vô cơ hay sinh học. Qua nhiều nghiên cứu mới xác định cái gì xảy ra và cái gì là nguyên nhân chính. Có thể nói chúng ta đã làm đẩy đủ đảm bảo tính khoa học và pháp lý. Formosa Hà Tĩnh đã thừa nhận.



Tại Hà Tĩnh, sau khi theo dõi kết quả công bố nguyên nhân cá chết, nhiều người dân cho hay kết quả này đã dự đoán được từ trước và "không hề bất ngờ". Chị Trần Thị Thoa, chủ tiệm buôn bán hải sản ở xã Kỳ Ninh, huyện Kỳ Anh, nói rằng rất muốn nhà nước hỗ trợ để khắc phục khó khăn trong thời gian hàng hóa ế ẩm, đồng thời muốn trả lại môi trường biển như trước kia.

Một số người khác thì cho rằng đã chờ đợi, theo dõi thông tin suốt hai tháng qua. Giờ đã Formosa là thủ phạm gây ra thảm họa, người dân cũng bớt đi phần nào hoang mang. Tuy nhiên cũng cần có cái nhìn tích cực, bởi nơi đây đang tạo ra công ăn việc làm cho con em địa phương. "Mong sao phía công ty này chấp hành đầy đủ quy định pháp luật về môi trường để không tái diễn sự cố", một người dân nói.



"Chúng tôi cam kết khắc phục triệt để tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý chất thải, hoàn thiện công nghệ của nhà máy theo yêu cầu của các bộ, ngành Việt Nam và UBND Hà Tĩnh.

Chúng tôi sẽ phối hợp với các bộ ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng giải pháp đồng bộ để kiểm soát môi trường biển miền Trung, đảm bảo phòng, chống các sự cố môi trường tương tự như đã xảy ra và tạo niềm tin với người dân Việt Nam, cũng như bạn bè quốc tế.


Chúng tôi xin cam kết thục hiện đúng và đầy đủ các cam kết với Chính phủ liên quan đến vụ việc này và cam kết không tái diễn các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và tài nguyên nước của Việt Nam.

Chúng tôi mong rằng bằng sự chân thành từ trái tim, sự nỗ lực tối đa trong giải quyết sự cố này, chúng tôi sẽ nhận được sự cảm thông của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam.

Chúng tôi vô cùng biết ơn Chính phủ đã có chỉ đọa tìm ra nguyên nhân sự cố môi trường tại 4 tỉnh miền Trung vừa qua. Chúng tôi tha thiết mong người dân rộng lượng và tha thứ cho chúng tôi", ông Thành kết thúc lời xin lỗi.

Kết thúc clip, ban lãnh đạo Formosa Hà Tĩnh cúi đầu nhận lỗi với nhân dân Việt Nam.



"Tôi là Trần Nguyên Thành, Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh. Tôi cùng ban lãnh đạo công ty thay mặt cho hơn 6.300 cán bộ và nhân viên công ty xin phát biểu về sự cố môi trường tại 4 tỉnh miền Trung như sau", đại diện Formosa Hà Tĩnh nói.

"Công ty chúng tôi đến Việt Nam với mong muốn đầu tư và phát triển bền vững, lâu dài để đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế Hà Tĩnh nói riêng và Việt Nam nói chung. Tuy nhiên, tỏng quá tình vận hành thử của công ty và qua kết quả kiểm tra nghiên cứu, đánh giá của Đoàn kiểm tra liên ngành do Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì cho thấy sự cố đã xảy ra trong nhà máy là nguyên nhân gây ra sự cố môi trường làm hải sản chết hàng loạt tại bốn tỉnh miền Trung Việt Nam là Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế vừa qua (Giai đoạn vận hành thử do các nhà thầu phụ được công ty chúng tôi tuyển chọn và ký hợp đồng thực hiện). Công ty xin nhận trách nhiệm và thành thật xin lỗi nhân Việt Nam, đặc biệt là nhân dân 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, quảng Trị, Thùa Thiên - Huế.

Công ty xin lỗi Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Việt Nam vì đã gây ra sự cố môi trường thời gian qua, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống sản xuất, việc làm của người dân và môi trường 4 tỉnh miền Trung. Chúng tôi xin cam kết thục hiện bồi thường thiệt hại về kinh tế cho người dân, hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, bồi thường xử lý ô nhiễm, phục hồi môi trường biển tại 4 tỉnh miền Trung".






Theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, sự cố môi trường vừa qua đã ảnh hưởng tới sản xuất, kinh doanh của người dân tại 4 tỉnh miền Trung, Thủ tướng yêu cầu thực hiện ngay công tác bồi thường thiệt hại, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho người dân, tinh thần công khai, minh bạch, sát thực tế với sự tham gia của người dân, Mặt trận tổ quốc, yêu cầu Formosa Hà Tĩnh thực hiện đầy đủ, trách nhiệm 5 cam kết, triển khai lắp đặt hệ thống xử lý nước thải tại miền Trung, tăng cường giữ gìn an ninh trật tự, không để các kẻ xấu lợi dụng; xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật những tổ chức, cá nhân sai phạm liên quan tới sự cố môi trường vừa qua.

Chính phủ đánh giá cao và cảm ơn sự ủng hộ của nhân dân cả nước, nhân dân 4 tỉnh miền Trung; sự lãnh đạo của Bộ Chính trị, vào cuộc kịp thời của các tổ chức chính trị xã hội, bộ, ngành địa phương và cơ quan báo chí trong ngoài nước. Chính phủ hoan nghênh thái độ và dư luận Đài Loan đã tỏ rõ quan điểm ủng hộ Chính phủ Việt Nam, xử lý nghiêm sai phạm vừa qua, yêu cầu Formosa hợp tác xử lý vụ việc. Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành địa phương tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát thực thi pháp luật.

"Đây là bài học cho các doanh nghiệp trong quá trình đầu tư phải tuân thủ nghiêm túc quy định pháp luật, trong đó có pháp luật về môi trường", Bộ trưởng Dũng kết thúc phần trình bày.

Ngay sau đó Chính phủ chiếu clip lời xin lỗi của Formosa.



Với chứng cứ khoa học khách quan, chính xác, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã cùng các bộ, ngành, và 4 địa phương nhiều lần làm việc với Tập đoàn Formosa Đài Loan, công ty mẹ của Formosa Hà Tĩnh.

Ngày 28/6, Formosa Hà Tĩnh đã nhận trách nhiệm gây ra sự cố môi trường trên, đồng thời cam kết 5 điểm:

1. Công khai xin lỗi Chính phủ, nhân dân Việt Nam vì để xảy ra sự cố môi trường nghiêm trọng.

2. Thực hiện bồi thường thiệt hại kinh tế cho người dân, bồi thường xử lý môi trường biển, số tiền 11.500 tỷ đồng tương đương 500 triệu USD.

3. Khắc phục triệt để các tồn tại, hạn chế của hệ thống xử lý chất thải, đảm bảo xử lý triệt để chất thải độc trước khi thải ra môi trường; không để tái diễn sự cố môi trường như vừa qua.

4. Phối hợp với các bộ ngành Việt Nam và các tỉnh miền Trung xây dựng các giải pháp đồng bộ, không để xảy ra sự cố môi trường tương tự, tạo niềm tin với người dân Việt Nam, bạn bè quốc tế.

5. Thực hiện đúng và đầy đủ các cam kết nói trên, nếu vi phạm sẽ chịu chế tài theo quy định pháp luật Việt Nam.



Đây là nguồn thải lớn nhất ở khu vực Vũng Áng của Hà tĩnh, chứa độc tố tạo thành một dạng phức hợp, di chuyển vào Nam làm hải sản ở tầng đáy biển chết. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước với sự tham gia của các chuyên gia. Đoàn phát hiện Công ty TNHH Hưng Nguyên Formosa Hà Tĩnh có vi phạm, dẫn tới xả thải độc tố ra biển, chất hydroxit, vượt quá mức cho phép.

Kết luận: Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy của Công ty Formosa Hà Tĩnh là nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng, làm hải sản tại 4 tỉnh miền Trung chết bất thường.



Sau khi thông báo ngắn gọn về nội dung thứ nhất, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng chuyển sang nội dung quan trọng nhất - thông báo về nguyên nhân sự cố môi trường gây hải sản chết bất thường tại 4 tỉnh miền Trung.



Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng.


Theo Bộ trưởng Dũng, tháng 4 tại 4 tỉnh ven biển miền Trung gồm Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa thiên - Huế đã xảy ra sự cố hải sản chết bất thường, ảnh hưởng tới an ninh, môi trường, xã hội. Ngay sau khi xảy ra sự cố, Thủ tướng, các Phó thủ tướng đã chỉ đạo kịp thời để ổn định đời sống người dân, bước đầu đánh giá thiệt hại về môi trường, đời sống người dân, xác định làm rõ nguyên nhân gây ra sự cố, có hướng xử lý.

Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam huy động trên 100 nhà khoa học đầu ngành của 30 cơ quan trong và ngoài nước, tổ chức thu thập dữ liệu, có sự phản biện độc lập của các chuyên gia quốc tế, và đã xác định có nguồn thải xuất phát tử khu vực Vũng Áng (Hà Tĩnh).



Bộ trưởng Mai Tiến Dũng thông báo, hôm nay Chính phủ tổ chức họp báo chuyên đề 2 nội dung: thông báo ban hành các nghị định quy định vản bản chi tiết các Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp có hiệu lực từ 1/7. Nội dung thứ hai là cam kết của Chính phủ trong tháng 6 sẽ công bố nguyên nhân cá chết bất thường tại 4 tỉnh miền Trung.



Khác với những buổi họp báo Chính phủ thường kỳ, cuộc họp hôm nay có sự góp mặt của báo chí quốc tế. Hai bên bàn chủ tọa đã chuẩn bị sẵn hai màn hình máy chiếu lớn.

Dù 17h cuộc họp mới bắt đầu nhưng trước đó 45 phút báo chí đã có mặt đông đảo. Hàng chục máy quay và hàng trăm phóng viên đã ngồi kín phòng, sẵn sàng tác nghiệp.

Chủ trì cuộc họp báo là Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng. Tham dự còn có lãnh đạo các bộ Quốc phòng, Ngoại giao, Y tế, tùy viên các đại sứ quán, báo chí trong và ngoài nước.



Chính phủ họp báo.


Trước đó 2 tiếng, tại phiên họp trực tuyến Chính phủ thường kỳ tháng 6, phát biểu khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, trước sự cố cá chết nghiêm trọng ở miền Trung thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ ngành nỗ lực, làm hết sức mình để tìm ra nguyên nhân, cũng như xác định đối tượng gây ra sự cố môi trường này, trên tinh thần khách quan, khoa học, chặt chẽ, đúng pháp luật và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Thủ tướng đã chỉ đạo các bộ, ngành mời tư vấn độc lập trong và ngoài nước phản biện trước khi kết luận chính thức. "Đến nay chúng ta đã tìm ra nguyên nhân và đối tượng chịu trách nhiệm. Chiều nay Chính phủ sẽ chính thức công bố nguyên nhân và những giải pháp khắc phục sự cố cá chết tại các tỉnh miền Trung", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.



Diễn tiến điều tra nguyên nhân cá chết hàng loạt. Đồ họa: Tiến Thành


Hiện tượng cá chết xuất hiện vào ngày 6/4 gần khu công nghiệp Vũng Áng (Sơn Dương, Kỳ Anh, Hà Tĩnh), sau đó lan ra các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế. Khoảng 70 tấn cá tự nhiên của 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế chết dạt bờ, chủ yếu là loài sống ở tầng đáy. Riêng Thừa Thiên - Huế có 35 tấn cá nuôi bị chết. Ngư dân 4 tỉnh lao đao vì cá biển không tiêu thụ được, hoặc bán với giá rẻ, không đủ bù chi phí đánh bắt.

Nhiều giả thiết về nguyên nhân cá chết được đưa ra, tập trung vào hai nhóm là tảo đỏ và độc tố hoá học thải ra từ hoạt động của con người. Trong số các nguồn xả thải gần khu vực Vũng Áng, cái tên được nhắc đến nhiều lần là Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Formosa).

Ngư dân và các nhà khoa học nghi vấn hệ thống xả thải ngầm không đảm bảo và nhiều phụ phẩm độc hại của Formosa là nguyên nhân chính khiến môi trường biển biến động đột ngột, cá tầng đáy chết hàng loạt. Đường ống xả thải dài 1,5 km, đường kính hơn một mét được chạy ngầm dưới biển. Đường ống này được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép theo tiêu chuẩn 52/2013.



Hệ thống đường ống xả thải của Formosa Hà Tĩnh. Ảnh: Đức Hùng.

Việt Nam 'lấn cấn' trong việc công bố thông tin vụ cá chết



VOA
29.06.2016

Theo Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn của Việt Nam, Văn phòng Chính phủ sẽ họp báo hôm 30/6 để công bố thông tin về nạn cá chết vừa qua ở miền trung. Công chúng cho rằng đã hơn hai tháng kể từ khi nạn cá chết bắt đầu, việc nhà nước chần chừ trong việc công bố cho thấy có vấn đề về sự minh bạch và trách nhiệm.

Nạn cá chết xảy ra từ đầu tháng Tư, bắt đầu ở Hà Tĩnh rồi xuất hiện liên tiếp ở các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế nằm ở phía nam của Hà Tĩnh.

Nhiều người nghi ngờ rằng một khu phức hợp công nghiệp thuộc tập đoàn Formosa của Đài Loan ở Hà Tĩnh là thủ phạm, vì khu này sử dụng nhiều hóa chất tẩy rửa và hệ thống xả nước thải của nó không tuân theo các quy định của Việt Nam.

Hồi đầu tháng này, ngày 2/6, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông nói đã xác định được nguyên nhân cá chết nhưng chưa công bố vì cần điều tra thêm để có “đầy đủ chứng cứ vi phạm pháp luật” nhằm xác định thủ phạm. Gần cuối tháng, một Phó Tổng cục trưởng của Bộ Công an nói có thể có họp báo vào ngày 29/6 để cung cấp thông tin về nạn cá chết.

Việc nhà chức trách trì hoãn công bố thông tin và dời ngày họp báo càng làm tăng thêm sự nghi ngại của công chúng về tính minh bạch. Cựu ký giả và hiện là một nhà hoạt động vì dân chủ Huỳnh Ngọc Chênh nhận xét với VOA:

“Người dân cũng thấy rằng chính phủ đang có những cái mắc mớ rất lớn. […] Vì cái nguyên nhân có thể liên quan đến cái nhà máy Formosa. […] Nếu liên quan tới đó, thì do những sai sót từ hồi trước. Chính phủ đã cấp phép dễ dàng, không kiểm tra chuyện xử lý nước thải, và họ có một phần trách nhiệm lớn trong chuyện xả thải này”.

Xét đến tính đáng tin cậy của các cơ quan nhà nước Việt Nam, ông Chênh cho rằng không thể chắc chắn nhà chức trách sẽ công bố cụ thể nguyên nhân gì hay ai là thủ phạm gây ra nạn cá chết hay không. Ông nói thêm điều đáng quan tâm lúc này là hướng khắc phục như thế nào.

“Quan trọng là hướng khắc phục chứ không phải chỉ có chỉ ra nguyên nhân. Mà có nguyên nhân cho rõ ràng thì mới nói tới cái chuyện khắc phục được”.

Một thạc sỹ kỹ thuật môi trường, ông Đào Nhật Đình, nói với VOA ông không kỳ vọng cuộc họp báo ngày 30/6 sẽ công bố thủ phạm. Với kinh nghiệm 17 năm kinh nghiệm trong ngành môi trường và 10 năm trong công nghệ hóa, ông Đình nhận định:

“Phần lớn những cái mẫu lấy được như lần họp lần trước đã không chứng minh được cái gì cả, […] và sau đó vẫn tiếp tục lấy mẫu và có lẽ cũng không chứng minh được gì do đó mới kéo dài như vậy. Cái thứ hai, là hóa chất cụ thể gì thì cho đến nay vẫn là bí mật. Tôi chỉ đoán là người ta có thể lấy một trong những hóa chất tẩy rửa để người ta kết tội thôi”.

Ông Đình cho rằng cá ở các tỉnh chết ở các vùng nước nông sâu khác nhau vì vậy nhiều khả năng là do các độc tố khác nhau gây ra. Về phương pháp tìm nguyên nhân, ông góp ý:

“Quan điểm của riêng tôi thì nên tách cái vụ đó ra thành những vụ riêng biệt thì có lẽ sẽ dễ giải thích hơn”.

Mặc dù nhiều người quan tâm đến nguyên nhân gây cá chết, song ông Đình chỉ ra rằng lúc này chính phủ cũng cần phải cho biết biển miền trung Việt Nam đã sạch hay chưa.

“Tôi kỳ vọng nhất là chính phủ có nói là như vậy thì biển đã sạch chưa, bởi vì kết quả phân tích từ hôm 26/4 đến giờ cứ đều mỗi ngày lấy một lần thì như vậy biển đã sạch. Nhưng mà tại sao không ai dám công bố?”

Do lo ngại các vùng biển còn bị ô nhiễm, sinh kế của người dân ven biển sống nhờ vào đánh bắt hải sản và du lịch đã chịu tác động tiêu cực trong mấy tháng qua. Điều này có một phần liên quan đến việc chính quyền chần chừ công bố thông tin.

_______



Một triệu người được học nghề sau ảnh hưởng cá chết hàng loạt


RFA
2016-06-28


Giữa khi có tin Chính phủ sắp công bố nguyên nhân gây cá chết hàng loạt ở các tỉnh ven biển miền Trung, sáng nay (28/6/2016) Bộ trưởng Lao động Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung tuyên bố tại Quảng Trị là sẽ gấp rút xây dựng và trình Thủ tướng một đề án tổng thể vấn đề dạy nghề và tạo việc làm cho hơn 1 triệu lao động ở 4 tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp từ thảm họa môi trường hồi tháng 4 vừa qua.



Bộ trưởng Lao động Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung.
Trong buổi làm việc với Bộ trưởng Đào Ngọc Dung tại Đông Hà, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Nguyễn Văn Hùng đề nghị, cần có chương trình hỗ trợ dạy nghề, nhưng phải ngay lập tức có thể áp dụng với các đối tượng ngư dân bị ảnh hưởng của thảm họa cá chết hàng loạt.

Được biết, khoảng một triệu người ở các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế đã bị mất việc làm, mất hoặc giảm thu nhập qua vụ cá chết hàng loạt từ đầu tháng 4/2016. Bao gồm các hộ gia đình ngư dân, người lao động phục vụ dịch vụ nghề cá, người buôn bán kinh doanh hải sản và các dịch vụ liên quan, ngoài ra ngành khách sạn du lịch được cho là cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.

-----------------

Tễu Blog: Thế là chết rồi! Ngư dân bỏ biển. Thế thì suốt ngày suốt đêm cả dải biển Miền Trung trọng yếu không có ngư dân, chỉ có tàu thuyền của Tàu nó vào, nó đánh cá, nó buôn lậu, nó mua bán xăng dầu, mua bán cát vàng (làm thủy tinh), v.v..

Trên biển lúc ấy chỉ có quân đội, cảnh sát biển mà thôi. Lực lượng ấy thì đã có Dương Khiết Trì hôm nọ sang dán cho cái bùa hợp tác song phương rồi. Thế là mất chủ quyền, là bán nước chứ còn gì!

Tiên sư anh Dương Khiết Trì, anh giỏi đếch chịu được!

Nguyen Trung Dan

Vì sao phải đi học nghề ?

1/. Xác định môi trường biển khó ( hoặc không thể ) khắc phục , biển không còn cá , ngư dân phải đổi nghề .

2/. Chọn sắt không chọn cá . Sắt đền bù qua loa rồi tiếp tục hoạt động và môi truòng biển vẫ tiếp tục bị xâm hại nên phải tổ chức học nghề khác với nghề truyền thống bao đời của dân . Trong trường hợp này , Fomosa phải bảo đảm đời sống và công việc cho một triệu lao động ấy và gia đình họ cho đến khi công việc mới chu toàn cuộc sống của họ .

3/. Nhà nước xem ngư dân bám biển là các cọc tiêu sống , bảo đảm , xác định chủ quyền quốc gia trên biển . Vậy khi học nghề khác , ngư dân bỏ biển thì ai sẽ là người tham gia xác định chủ quyền trên biển . Có phải tạo điều kiện quá dễ dàng cho Trung Quốc chiếm biển, thực hiện đường lưỡi bò khốn kiếp kia ! Có phải đã rơi vào ( hay thực hiện ? ) âm mưu chiếm biển của Việt Nam .

Thứ Ba, 28 tháng 6, 2016

Nguyễn Đình Cống - Bàn về thói giả dối (Đối thoại với ông Chủ tịch nước)

Thực ra sự giả dối có sẵn trong dòng máu của dân tộc Việt, là phần yếu kém trong nền văn hóa Việt. Dưới các thời thịnh trị, có vua sáng tôi hiền, luật pháp nghiêm minh, xã hội ổn định, thói giả dối bị bài trừ, bị xẹp xuống. Nhưng sự toàn trị của cộng sản, của chuyên chính vô sản theo CNML (Chủ Nghĩa Mác Lê nin) trong vòng 6, 7 thập niên lại đây lại là môi trường rất tốt cho thói giả dối lên ngôi, phát triển mạnh mẽ như sóng trào. Ngài Chủ tịch viết: Dùng quyền lực bao che tội lỗi. Thử hỏi ai có quyền lực và dùng quyền lực ngoài đảng CS. Ở VN bây giờ, ngoài tai họa mắc vào mưu đồ hủy diệt của Tàu thì thói giả dối có sức phá hoại xã hội mạnh nhất, mạnh hơn tệ tham nhũng và mua quan bán chức, nó làm hủy hoại đạo đức đến tận gốc rễ. Chính quyền, lãnh đạo dùng giả dối để thống trị, dân chúng dùng giả dối để tồn tại. Có một nhận định rất đúng là : Phong trào cộng sản, theo CNML dựa trên hai cột trụ để tồn tại và phát triển (trước khi dẫn đến diệt vong) là bạo lực sắt máu và dối trá ngụy biện.

1- Giới thiệu
Ngày 20/6 trang Bauxite Việt Nam và trang Ba Sàm có bài “Sự khốn cùng của truyền thông quốc doanh” của Nguyễn Đình Ấm (NĐÂ). Trong bài đó có một đoạn làm tôi đặc biệt chú ý, đó là: “Tổng thống Mỹ Obama thăm, được dân Việt Nam tiếp đón vô cùng nồng nhiệt… Thế nhưng khi khách vừa về, VTV1 Chuyển động 24h lại tổ chức chương trình nói về “thói giả dối của Obama” trong đó MC Việt Hoàng ba hoa nói xấu khách để dân hiểu mọi hình ảnh giản dị, thực tâm, những phát ngôn trí tuệ, tôn trọng nhân dân, nền văn hóa, lịch sử Việt Nam như chỉ là một sự giả dối, dàn dựng… (Việc làm đó là) một sự bất nhã vô liêm!”.
Điều đó tôi không hề ngờ tới, và đến nay, sau gần 1 tháng mới vô tình biết được. Tôi vội vào Google, truy cập mục “Giả dối của Obama” thì nhận được nhiều bài cùng tên: “ VTV vạch trần thói giả dối của Obama” với lời thuyết trình rất hùng hồn của một diiễn giả trẻ, tôi đoán là MC Việt Hoàng (VH). Ngoài ra, cũng trong mục đó tôi còn tìm thấy bài: “Suy ngẫm về thói giả dối của người Việt” của Trần Đại Quang, Chủ tịch nước. Tôi xin bàn về 2 bài vừa nêu.

2- Bài VTV vạch trần thói giả dối của Obama
Nhận xét chung bài thuyết trình rất hay, hấp dẫn, luận cứ phong phú, luận chứng vững vàng. Bài thuyết trình như vậy có khả năng lôi cuốn những người nghe dễ tính, tin vào VTV, tin vào sự tuyên truyền của đảng. Nhưng họ tin, bị lôi cuốn vì sự hiểu biết có hạn và đặc biệt là họ sợ, không dám nghĩ khác. Với tôi và rất nhiều người chịu khó suy nghĩ một chút thì thấy rõ bài thuyết trình của VH là một sự ngụy biện nguy hiểm, giống như nhận xét của NĐÂ là “Một sự bất nhã vô liêm”.
Mấu chốt ngụy biện trong bài của VH là đánh tráo khái niệm “giả dối” rồi dùng nó để gán ghép, để chụp mũ cho Obama. Đây là sự vô minh, chỉ chưa biết là cố ý để lừa bịp hay vì trình độ còn yếu, cũng có thể phải làm theo chỉ đạo của ai đó để nhận một sự tưởng thưởng mong muốn.
Trước hết phải hiểu khái niệm giả dối. Vì đây không phải là bài trao đổi về lôgic học nên tôi không đi sâu vào nội hàm và ngoại diên của khái niệm, chỉ xin nêu giải thích và vài thí dụ. Giả dối là cách thể hiện của con người bằng lời nói hoặc hành động ngược lại với suy nghĩ, nhận thức hoặc bản chất của mình, là kiểu “xanh vỏ đỏ lòng”. Thí dụ ông C rất ghét B nhưng trước mặt người khác lại nói hoặc tỏ ra rất kính trọng. Bà L rất yêu mến D nhưng ở nơi công cộng lại tỏ ra không ưa gì. Anh X, ở chỗ riêng tư và bí mật là người rất tham tiền và thích quan hệ tình ái với nhiều phụ nữ, nhưng công khai lên lớp đạo đức cho thanh niên chống lại các việc trên.
Nhưng nếu ông C thực tâm thích B, bà L thực tâm không ưa D thì việc làm của họ là chân thật, không hề giả dối. Nếu X thực sự không tham tiền, không thích tình ái lăng nhăng, là người có đạo đức thật sự, mà anh ta thể hiện và khuyên mọi người giữ đạo đức thì không thể cho là cố tinh giả dối. Giả dối là ngược lại với chân thật, trung thực
Viết về chân thật thì bài thơ “Lời mẹ dặn” của Phùng Quán là một bài hay. Xin trích vài câu : “… Con ơi một người chân thật / Thấy vui muốn cười cứ cười / Thấy buồn muốn khóc là khóc / Yêu ai cứ bảo là yêu / Ghét ai cứ bảo là ghét / Dù ai ngon ngọt nuông chiều / Cũng không nói yêu thành ghét / Dù ai cầm dao doạ giết / Cũng không nói ghét thành yêu…
Trong lòng đang vui, bạn cười. Có thể điệu cười hợp với ai đó làm người ta thích bạn hơn, hoặc không hợp với người khác làm họ khó chịu. Như vậy chỉ có thể nói điệu cười đó hợp hay không hợp với người nghe chứ không được vì không hợp mà cho là giả dối. Sẽ là giả dối khi miệng cười, tỏ ra thân thiện mà trong lòng đầy thù hận (Miệng nam mô bụng bồ dao găm).
Chỉ phân tích 2 việc: 1- Obama đi ăn bún chả. Nếu bản chất ông không thích gì bún chả, không thích gì việc tiếp xúc trực tiếp với người dân, thế mà ông đã làm thế thì đó là giả dối. Nhưng khi ông thực tâm thích ăn bún chả, thực lòng muốn chào hỏi người dân thì không thể nào cho việc ông làm là giả dối. 2- Việc ông nhờ những thư ký giỏi chuẩn bị bài phát biểu trong đó dẫn Lý Thường Kiệt, Nguyễn Du, Văn Cao, Trịnh Công Sơn và ông nắm vững để trình bày chứng tỏ sự chuẩn bị vô cùng chu đáo và tài hùng biện sắc sảo. Những việc đó sẽ là giả dối nếu ông nói như sáo vẹt để lấy lòng người nghe, ông cúi mặt nhìn vào giấy để đọc mà không hiểu. Thực tế thì ông đã diễn đạt những điều đó với cả tấm lòng nồng nàn, với trí tuệ sắc sảo, với sự tôn trọng chân thành và đúng mức thính giả Việt Nam. Thế thì giả dối chỗ nào. Phải chăng nói hay, hấp dẫn, lôi cuốn là giả dối?!
MC VH đã đánh tráo khái niệm, tuy không nói ra nhưng ngầm cho rằng những việc làm theo mẫu có sẵn, những bài phát biểu chủ yếu nhìn vào giấy để đọc, những cử chỉ vụng về thòi đuôi là... chân thật, thế thì suy ra việc gây được cảm tình, nâng cao được uy tín của Obama là giả dối. Nguy hiểm thay cho kiểu suy luận như vậy. Đó là kiểu vu cáo, xuyên tạc. Tuyên huấn và VTV tưởng rằng với bài “Vạch trần thói giả dối của Obama” sẽ làm cho nhiều người dân tin vào tuyên truyền của đảng hơn. Họ đã quá nhầm. NĐÂ đã dùng câu “Một sự bất nhã vô liêm” thật đúng. Sẽ còn nguy hiểm hơn cho đảng khi nhân dân dùng ngay lập luận của VTV để chiếu rọi vào các hoạt động mị dân của các lãnh tụ cộng sản.
3- Bài của Chủ tịch Trần Đại Quang (TĐQ)
Bài có tên: “Suy ngẫm về thói giả dối của người Việt”, công bố ngày 17/4/2016. Bài có 3 đoạn chính: 1- Ngụy thiện; 2- Giả dối - Ý thức bị cái ác chế ngự hoàn toàn; 3- Tính giả dối và căn bệnh sợ sự thật (trong bài không đánh số, chỉ ghi đề mục).
Xin tóm lược vài ý chính. 1- Ngụy thiện là cách lấy đạo đức giả làm nền cho ứng xử, là che giấu cho giả dối, làm chứng gian, dùng quyền lực bao che tội lỗi. 2- Dẫn quan điểm của Đạo Phật, mọi hành động được dẫn dắt bởi ý thức sẽ quyết định nghiệp mà họ phải trả. Ý thức thù nghịch tạo ra môi trường ít khoan dung, khuyến khích bạo lực, tạo ra sợ hãi. 3- Sợ nhận sai lầm, sợ sự thật, vì còn có người giữ vai trò cầm cân nảy mực ưa nói dối, làm dối, nên người khác cũng dùng chính cách ấy để chống lại họ.
Bài của Trần Đại Quang nêu lên được phần lớn thực trạng giả dối trong xã hội VN hiện nay. Với cương vị Chủ tịch nước, viết được như thế chứng tỏ đã biết được phần nào thực trạng đau buồn của dân tộc. Đó là điều đáng hoan nghênh. Tuy nhiên nhiều người còn trông chờ vào 2 điều quan trọng mà chưa thấy Chủ tịch đề cập, đó là truy tìm nguyên nhân và biện pháp khắc phục. (Nếu không sẽ mắc vào lỗi: vạch ra rồi để đấy). Tôi xin bàn góp 2 điều ấy.
Nguyên nhân gốc và sâu xa nào tạo nên thói giả dối hiện nay. Phải chăng nó đã có trong dòng máu của dân Việt từ thời Vua Hùng. Nó được giữ nguyên cho đến bây giờ, hay là có lúc mạnh lúc yếu. Nó mạnh lên hay yếu đi là tại đâu. Truy cho cùng sẽ tìm thấy “Tại Trời” (Ngẫm hay muôn sự tại Trời). Nhưng với Trời chỉ có thể cúng vái, cầu xin còn quy kết trách nhiệm chẳng đi đến đâu. Thời phong kiến thì quy cho Con Trời. Có được vua anh minh thì thói giả dối xẹp xuống, gặp phải vua ngu và tham thì thói giả dối phát triển. Thế còn bây giờ thì quy cho ai. Không ai khác ngoài thế lực lãnh đạo, quản lý xã hội. TĐQ cũng đã viết: “người giữ vai trò cầm cân nảy mực ưa nói dối, làm dối, nên người khác cũng dùng chính cách ấy để chống lại họ”. Hỏi tiếp. Tại sao người cầm cân nẩy mực lại ưa nói dối, làm dối, họ dựa vào đâu để nói dối, ai bao che, bảo vệ cho sự nói dối đó. Tại sao họ nói dối từ lâu mà pháp luật không phát hiện và trừng phạt, v.v… Không biết Chủ tịch đã suy nghĩ và có câu trả lời chưa chứ nhiều người trong nhân dân đã nói tới từ lâu. Cũng không biết những lời nói ấy đã đến tai Chủ tịch chưa. Đó là: Sự giả dối là thuộc bản chất của Chủ nghĩa Mác Lê nin (CNML), của phong trào cộng sản.
Thực ra sự giả dối có sẵn trong dòng máu của dân tộc Việt, là phần yếu kém trong nền văn hóa Việt. Dưới các thời thịnh trị, có vua sáng tôi hiền, luật pháp nghiêm minh, xã hội ổn định, thói giả dối bị bài trừ, bị xẹp xuống. Nhưng sự toàn trị của cộng sản, của chuyên chính vô sản theo CNML trong vòng 6, 7 thập niên lại đây lại là môi trường rất tốt cho thói giả dối lên ngôi, phát triển mạnh mẽ như sóng trào. Ngài Chủ tịch viết: Dùng quyền lực bao che tội lỗi. Thử hỏi ai có quyền lực và dùng quyền lực ngoài đảng CS. Ở VN bây giờ, ngoài tai họa mắc vào mưu đồ hủy diệt của Tàu thì thói giả dối có sức phá hoại xã hội mạnh nhất, mạnh hơn tệ tham nhũng và mua quan bán chức, nó làm hủy hoại đạo đức đến tận gốc rễ. Chính quyền, lãnh đạo dùng giả dối để thống trị, dân chúng dùng giả dối để tồn tại. Có một nhận định rất đúng là : Phong trào cộng sản, theo CNML dựa trên hai cột trụ để tồn tại và phát triển (trước khi dẫn đến diệt vong) là bạo lực sắt máu và dối trá ngụy biện.
Thưa Chủ tịch. Xin đừng vội đổ hết tội lỗi lên đầu dân chúng và một số quan lại thoái hóa biến chất, đành rằng họ cũng góp phần. Đảng khuyến khích nhìn thẳng vào sự thật. Nếu Chủ tịch chưa tin vào sự thật tôi vừa nêu thì xin cho tổ chức các buổi đối thoại về “Thói giả dối của người Việt”. Đối thoại công khai, có tường thuật trực tiếp trên VTV, VOV cho toàn dân xem, nghe, chứng kiến. Vấn đề là phải chân thật trong việc tổ chức chứ không dàn dựng một cách gian dối. Nếu Chủ tịch thấy chưa tiện đối thoại và không đồng ý hoặc chưa rõ về nhận định trên đây mà cho gọi thì tôi xin sẵn sàng đến trình bày trực tiếp để trao đổi với ngài và những cán bộ tuyên huấn cao cấp của đảng CS (về nguyên nhân gốc mọi tệ nạn của XHVN hiện nay, trong đó có thói giả dối).
Về biện pháp khắc phục. Với cương vị Chủ tịch nước và đã viết được một bài trình bày về thực trạng của thói giả dối, tôi nghĩ rằng ngài nên cho thành lập BAN BÀI TRỪ NẠN GIẢ DỐI (bài trừ mạnh hơn phòng chống), nếu được thế tôi xin ứng cử làm một ủy viên. Vừa rồi trong một lớp cao học, khi nghe tôi thuyết trình về đức tính trung thực trong NCKH, một học viên hỏi: “Nghe thầy thuyết trình rất hay, nhưng liệu trong cuộc đời thầy có thực hiện đúng được như thầy nói”. Tôi trả lời: “Trong cuộc đời, tôi không dám cam đoan là trong sạch trăm phần trăm, nhưng trong công việc, trong NCKH tôi chưa bao giờ làm gì gian dối, về cơ bản tôi tự đánh giá là người trung thực”. Còn ngài Chủ tịch, ngài sẽ trả lời như thế nào nếu có ai liều mạng hỏi, ngài đã viết được bài về thói giả dối, đã nhận xét có người cầm cân nẩy mực ưa nói dối, thế còn ngài trung thực đến mức nào.
Ở trên tôi đề nghị lập ban bài trừ giả dối là viết cho vui thôi chứ trong hoàn cảnh hiện nay có lập ra nhiều ban như thế cũng chẳng làm được gì ngoài việc tiêu tốn thêm tiền thuế của dân. Thì hàng trăm ban phòng chống tham nhũng hoạt động ráo riết, tiêu tốn nhiều tiền mà nạn tham nhũng vẫn phát triển đó thôi. Để phòng chống giả dối một cách triệt để cần phải loại bỏ nguyên nhân gốc rễ là CNML, phải xây dựng được thể chế thật sự dân chủ với tam quyền phân lập, với một chính quyền minh bạch. Như vậy thì cả dân và quan mới không thể, không dám và không muốn giả dối.
Tôi muốn dùng 2 câu sau trong bài của ngài để nhắc nhở Chủ tịch luôn tâm niệm và cũng để kết thúc bài viết của mình: 1-Sợ sự thật, sợ phải tiếp cận, đối mặt với sự thật sẽ là con đường ngắn nhất dẫn đến tự huỷ hoại. 2- Làm sao có thể xây dựng được một quốc gia hùng mạnh, trong sạch khi người ta luôn sợ hãi trước sự thật, tìm mọi cách để ngăn che sự thật.
Xin ngài hãy tự hỏi, và nếu có dịp nêu ra và thảo luận ở Bộ chính trị, ở Văn phòng Chủ tịch nước phải chăng chính bản thân ngài và đảng CS của ngài đang sợ những điều trên.
N.Đ.C.
Tác giả gửi BVN

Chế độ toàn trị Trung Quốc và Nga chưa bao giờ nguy hiểm như bây giờ



Các chế độ toàn trị Trung Quốc và Nga, hiện trong thế phòng thủ sau những thất bại gần đây, chưa bao giờ lại tỏ ra nguy hiểm như thời điểm đầu năm 2016 này. Theo ghi nhận của François Hauter, nhà văn – nhà báo, nguyên chủ bút tờ Figaro, tác giả bài "Gió lạnh thổi tại Trung Quốc và Nga" (Vents glacés sur la Chine et la Russie), được báo Pháp ngữ Le Temps (tháng 2/2016) đăng tải. Sau đây là toàn văn bài dịch.

Tin xấu đầu tiên trong năm 2016: tổng thống Nga Vladimir Putin vừa tuyên bố là Hoa Kỳ và do vậy cả các đồng minh phương Tây của họ, là một « mối đe dọa » đối với nước Nga.

Tuyên bố hung hăng này, bất hạnh thay lại chính là đặc trưng chính sách tuyên truyền của chế độ Nga đương đại. Người đứng đầu điện Kremlin giải thích với 140 triệu đồng bào rằng cuộc khủng hoảng kinh tế kéo dài hai năm vừa qua, các trừng phạt của phương Tây hay thậm chí những bất hạnh của của nước Nga, tất cả đều do Hoa Kỳ gây ra. Những hiện tượng kể trên chẳng liên quan gì đến việc giá khí đốt và dầu lửa sụt giảm, bạn bè, người thân của nguyên thủ Nga vơ vét tài sản của Nhà nước hay việc ông Putin đã đưa nước Nga vào tình trạng bị cô lập…

Chủ nghĩa dân tộc hung hãn

Cơn gió độc dân tộc chủ nghĩa hung hãn này không chỉ thổi qua đất nước Nga, mà thậm chí cả ở Trung Quốc. Nước này tự khép mình như một con hàu trước những ảnh hưởng từ bên ngoài. Có vẻ như từ đầu năm 2016, sau khi cùng nhau phô trương sức mạnh cơ bắp của mình, cả hai chế độ toàn trị lớn nhất trên thế giới đều có nhu cầu khẩn trương « sáng tạo » ra các kẻ thù, để tự cứu chính mình. Kinh tế của hai quốc gia này đều đang lung lay và chính quyền của hai nước, hiện trong thế phòng thủ, đều tỏ ra hung hăng một cách nguy hiểm.




Vào thế kỷ thứ tư trước Công Nguyên, triết gia Trung Quốc Mạnh Tử (Mencius) từng giải thích rằng chính quyền chỉ như chiếc thuyền mỏng manh trên mặt biển. Biển ở đây là dân chúng. Một khi biển dậy sóng - tức là khi dân chúng bất mãn, thì giới chức quyền nên tự rút lui hoặc phải tìm ra thủ phạm.

Sự rồ dại của chính sách tập thể hóa

Khi nhận thấy các vụ mùa bị thất thu nghiêm trọng do chính sách tập thể hóa điên rồ, Stalin đã ra lệnh xử bắn các nhà khí tượng học. Putin thì tân tiến hơn : các đối thủ của ông nếu không bị đưa vào các trại tâm thần thì cũng bị ám sát một cách bí ẩn ở Luân Đôn và Matxcơva. Như vậy, chỉ còn có Putin là người duy nhất được nói tại Nga. Khi chính sách của Mao Trạch Đông đã làm cho Trung Quốc rơi vào nạn đói và đẩy đảng Cộng Sản đến bờ vực tan vỡ, thì ông ta tấn công Khổng Tử bằng cuộc « Cách Mạng Văn Hóa ». Tập Cận Bình tỏ ra tân tiến hơn khi núp sau cái bóng của Khổng Tử để ngăn chặn những « ảnh hưởng tiêu cực » từ bên ngoài vào.

Tại Trung Quốc, giai đoạn chấm dứt thời kỳ « 30 năm vinh quang » này đầy nguy hiểm. Vì không còn tỷ lệ tăng trưởng GDP 10% hàng năm để bảo đảm tạo công ăn việc làm đầy đủ, Trung Quốc sẽ còn có thể phá giá đồng nhân dân tệ nhằm thúc đẩy sức cạnh tranh, nhưng chính sách này cũng có giới hạn của nó. Mặc dù hàng trăm triệu người dân Trung Quốc đã thoát khỏi đói nghèo, nhưng công lý vẫn chỉ là công lý của một đảng duy nhất, nền kinh tế còn ở giai đoạn chủ nghĩa tư bản sơ khai, môi trường bị tàn phá, nguồn nước ô nhiễm, các doanh nghiệp Nhà nước làm ăn thua lỗ, giá nhân công không còn sức cạnh tranh nữa, bất động sản hụt hơi, các cơ sở hạ tầng lớn đã được xây dựng, tỷ lệ thất nghiệp đang gia tăng và thị trường chứng khoán thì như một sòng bài khổng lồ.

Năm 2001, có 100 ngàn vụ biểu tình phản đối, thì đến năm 2014, đã có 800 ngàn vụ. Ngân sách dành cho lực lượng an ninh nội địa cao gấp hai lần ngân sách quân sự. « Giấc mơ Trung Hoa » về một sự « phát triển hài hòa », như ông Tập từng hứa, nay gây ra vô số nạn nhân ung thư phổi. Mọi tự do tư tưởng đều bị vùi dập. Núp sau vẻ ngoài của sự hiện đại hóa, đảng Cộng Sản Trung Quốc đóng cửa đất nước để chống lại những tư tưởng bên ngoài. Điều này minh chứng cho trạng thái căng thẳng và dễ bị thương tổn của đảng Cộng Sản Trung Quốc.

Sự sụp đổ của đồng rúp

Nền kinh tế Nga không tốt đẹp hơn. Ngoài Matxcơva và Saint-Peterburg, thu nhập trung bình của một nhân công là 300 đô la/tháng. Mức lương này thậm chí còn giảm 10% trong năm 2015. Đồng rúp bị mất giá (đã qua rồi các thời dân Nga được hưởng những kì nghỉ giá rẻ ở Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập và Thái Lan), một chiếc điện thoại có giá bằng 2-3 tháng lương, giá thực phẩm tăng vọt và giới doanh nhân thì phàn nàn vì không còn thị trường xuất khẩu.

Tham nhũng ở Nga thậm chí còn nghiêm trọng hơn ở Nigeria. Theo phân tích của Karen Dawisha (tác giả cuốn « Chế độ đạo tặc của Putin, ai sở hữu nước Nga », Simon và Schulster, 2014), các tài nguồn năng lượng của nước này (trị giá 1,6 nghìn tỷ đô la trong giai đoạn 2000 – 2011) đã bị đánh cắp. Không có một đường cao tốc nào giữa các thành phố lớn được xây dựng trong giai đoạn này. Với nước Nga, tự cung tự cấp lương thực chỉ là một huyền thoại, bởi vì không thể thực hiện cung ứng liên vùng mà không có cơ sở hạ tầng.

Không ai vui mừng về tình hình thê thảm này vì chúng mang mầm mống của khủng hoảng, thậm chí những cuộc xung đột trong tương lai. Những chế độ toàn trị chưa bao giờ sụp đổ mà lại không tái diễn và làm trầm trọng thêm những hậu quả mà chúng đã gây ra trước đó.

Những cuộc chiến nhỏ của triều đại đỏ

Tại Bắc Kinh, cho đến lúc này, triều đại đỏ đã tránh thoát được khủng hoảng bằng cách tiến hành các cuộc chiến tranh nhỏ chống lại các nước láng giềng, có nghĩa là tìm cách tập hợp người dân để chống lại những « mối đe dọa bên ngoài », như đến từ Nga, Hàn Quốc, Ấn Độ hay Việt Nam. Việc Trung Quốc sáp nhập các vùng biển của Brunei, Việt Nam, Philippin hay Malaysia, bằng cách xây bồi các đảo nhân tạo là điềm báo trước xẩy ra các xung đột trong tương lai tại Biển Đông. Đằng sau Nhật Bản và Việt Nam, tất cả các cường quốc khu vực đều đang trong tình trạng chuẩn bị.

Tại Mátxcơva, Putin cũng dùng những thủ đoạn tương tự với các hoạt động tại Ukraina. Tại Syria, vì đã trang bị vũ khí cho chế độ Assad từ nhiều năm nay, rõ ràng ông Putin phải là người chịu trách nhiệm chính về các vụ thảm sát ở nước này. Những toan tính chia rẽ phương Tây thông qua việc liên kết với những lực lượng chính trị mị dân của phương Tây, từ Donald Trump đến các chính trị gia dân túy châu Âu, chỉ đánh lừa được những kẻ ngu ngốc.

Chế độ toàn trị tại Trung Quốc và Nga, trong tư thế phòng thủ sau những thất bại, lại càng tỏ ra nguy hiểm hơn vào đầu năm 2016 này. Chẳng có gì tốt đẹp để mong đợi từ các chế độ này : bởi vì chính nền dân chủ đe dọa các thể chế toàn trị và các chế độ toàn trị chống lại nền dân chủ. Họ thù ghét lối sống của chúng ta.

Chủ Nhật, 26 tháng 6, 2016

Mỹ-Trung: Gió đảo chiều chỉ sau "một đêm"?



Trái với dự đoán của báo giới và khá nhiều chuyên gia về kết quả “bế tắc” hoặc “thất bại” của Đối thoại chiến lược và kinh tế lần thứ 7 diễn ra trong hai ngày 23-24/6/2015 tại Washington DC, cả 4 trưởng đoàn Mỹ và Trung Quốc đều cười tươi, tay bắt chặt khi Đối thoại kết thúc và tuyên bố “kết quả vượt quá mong đợi” với 127 kết quả.

Phải chăng quan hệ Trung-Mỹ đã thực sự “đảo chiều” chỉ sau “một đêm”?

Cuộc Đối thoại được mong chờ nhất

Kể từ khi được Tổng thống Obama và Chủ tịch Hồ Cẩm Đào nâng cấp thành Đối thoại Chiến lược và Kinh tế năm 2009, các Đối thoại chiến lược Trung-Mỹ luôn là mối quan tâm hàng đầu của dư luận lẫn các nhà phân tích thời cuộc bởi quy mô lớn nhất và tính chất cũng quan trọng nhất trong hơn 90 kênh đối thoại thường niên.

Đối thoại năm nay chủ nhà Mỹ có 8 thành viên nội các, trong đó có Ngoại trưởng Kerry, Bộ trưởng tài chính Jack Lew, và đông đảo quan chức cấp cao.

Còn phía Trung Quốc có 400 quan khách do Phó Thủ tướng Uông Dương và Ủy viên Quốc vụ Dương Khiết Trì dẫn đầu.

Đây cũng là kênh đối thoại song phương quy mô nhất thế giới. Điều này phản ảnh đúng thực trạng cũng như tầm vóc quan hệ giữa hai quốc gia lớn.

Cuộc Đối thoại năm nay nhận được quan tâm đặc biệt hơn, bởi:

Một, quan hệ Trung-Mỹ đang trải qua thời kỳ sóng gió nhất trong hơn ¼ thế kỷ qua kể từ sau sự kiện Thiên An Môn 6/1989 liên quan đến việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo trên vùng biển chiếm đóng trái phép ở Biển Đông, các “thách đố” 2 nước về vùng cấm bay trên đảo nhân tạo và “vùng cấm” 12 hải lý trên biển, và đặc biệt là việc chính quyền Mỹ “nghi” tin tặc Trung Quốc đột nhập, lấy cắp dữ liệu của khoảng 4 triệu người do Cơ quan quản lý nhân lực (OPM) đang cất giữ.

Dư luận lo ngại, với hàng tá các bất đồng và khác biệt như vậy liệu hai nước có còn duy trì được quan hệ hợp tác nữa hay không?

Hai, khả năng đạt được thỏa thuận về biến đổi khí hậu và Hiệp định đầu tư song phương (BIT).

Chẳng hạn, liên quan đến biến đổi khí hậu, các động thái của Trung Quốc - nước đang phát triển lớn nhất, và Mỹ-nước phát triển lớn nhất thế giới, đồng thời là cả hai nước có lượng khí thải Carbon lớn nhất thế giới, sẽ có tác động sâu sắc đến lập trường của hàng loạt nước tại Hội nghị Thượng đỉnh về biến đổi khí hậu sẽ diễn ra tại Paris vào tháng 12/2015.

Ba, việc chuẩn bị của hai nước cho chuyến thăm Mỹ sẽ diễn ra vào tháng 9/2015 của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Đây là chuyến đi hết sức quan trọng đối với Trung Quốc và quan hệ Mỹ-Trung.

Nhiều khả năng ông Tập sẽ trở thành nhà lãnh đạo của Trung Quốc lần đầu tiên được phát biểu trước cả hai viện của Quốc hội Mỹ. Do đó, Trung Quốc rất muốn mọi chuyện liên quan đến chuyến đi suôn sẻ.

Bước đi đầu tiên của Trung Quốc là tạm dừng bồi đắp đảo và kết quả của đòn tấn công ngoại giao là “không ngờ”!

Kết quả “không ngờ”

Nội dung của Đối thoại chiến lược khá rộng, bao trùm hàng loạt các chủ đề, từ an ninh hàng hải, an ninh mạng đến biến đổi khí hậu, phòng chống dịch bệnh, thương mại, rồi hợp tác kinh tế.

Quan trọng nhất, hai bên đã đạt được 127 kết quả cụ thể, giải tỏa các căng thẳng trong quan hệ hai nước để chuẩn bị cho chuyển đi Washington của ông Tập. Các thỏa thuận chính đạt được gồm:

Thứ nhất, hai bên cam kết hợp tác để đem lại kết quả thành công của Hội nghị chống biến đổi khí hậu toàn cầu họp tại Paris vào tháng 12/2015.

Riêng trong việc chống biến đổi khí hậu và môi trường, hai nước đã đạt được gần 40 kết quả.

Các kết quả này là sự triển khai Tuyên bố chung Trung-Mỹ về thay đổi khí hậu trái đất được ông Obama và Tập ký năm 2014.

Thứ hai, bảo vệ và bảo tồn các đại dương, trong đó có việc chống đánh bắt cá bất hợp pháp, mở rộng các lực lượng cưỡng chế trên biển, thiết lập khu bảo vệ biển ở Nam cực.

Ba là, củng cố an ninh y tế toàn cầu, trong đó có việc Trung Quốc giúp các nước Tây Phi xây dựng lại hệ thống y tế, đối phó chống lại các bệnh dịch truyền nhiễm.

Thứ tư, các hợp tác khác bao gồm: Hai nước Trung-Mỹ ủng hộ một quốc gia Afghanistan hòa bình, ổn định và thống nhất; ủng hộ việc phi hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên và việc sớm đạt được thỏa thuận về Kế hoạch hành động chung toàn diện trên cơ sở thỏa thuận khung được nhóm P5+1, Iran và EU; hợp tác sâu rộng hơn trong việc chống lại chủ nghĩa khủng bố.

Hai nội dung được trông chờ nhiều nhất là căng thẳng trên Biển Đông và an ninh mạng–vốn được Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden nêu khá thẳng thắn trong phiên khai mạc–lại hoàn toàn “biến mất” trong Tuyên bố chung sau đó.

Chẳng hạn, thay vì nhắc đến vấn đề Biển Đông, thì vấn đề hợp tác dân sự ở các đại dương lại được đưa vào thông cáo chung.

Phải chăng gió đã “đảo chiều”?

Những ai mong chờ các trận “khẩu chiến” kịch liệt giữa Mỹ và Trung Quốc cũng như động thái cứng rắn từ phía Mỹ hẳn sẽ thất vọng. Các sắc thái đánh giá cũng khá khác nhau.

Trước hết là việc cho rằng Trung Quốc đã “cao tay” khi tuyên bố dừng đắp đảo để đổi lấy “yên ổn” tạm thời, rồi sau đó “đâu lại đóng đấy” sau cuộc gặp cấp cao Mỹ-Trung được tổ chức vào tháng 9/2015.

Có ý kiến khác lại cho rằng đã đến lúc Trung-Mỹ “bắt tay thỏa hiệp” và Biển Đông không phải là vấn đề lớn mà thực sự hai nước còn có các quan hệ lớn hơn. Vậy nên hiểu thế nào cho đúng?

Trước hết, diễn đàn Đối thoại Chiến lược và Kinh tế Trung Mỹ không phải là nơi để giải quyết các khác biệt, các tranh chấp.

Đây là nơi mà hai bên chủ yếu bày tỏ quan điểm của mình với mục đích tăng cường lòng tin, thu hẹp các bất đồng.

Do đó, cả Trung Quốc và Mỹ đều cố gắng gác lại các tranh chấp, các khác biệt, nhấn mạnh đến các điểm đồng làm nền tảng thúc đẩy hợp tác.

Họ biết rằng các bất đồng, khác biệt hiện nay là quá lớn và càng tìm cách giải quyết thì lại càng đưa đến đến các tranh cãi không lối thoát.

Thực chất đây là sự “thừa nhận các bất đồng, khác biệt” (agree to disagree).

Bên cạnh đó, xét trong bối cảnh hiện nay, cả Mỹ và Trung Quốc đều đang phải dồn sức đối phó cho hàng loạt các vấn đề đối nội, đối ngoại lớn và chưa sẵn sàng cho một cuộc đối đầu toàn diện.

Đặc biệt, đối với Trung Quốc, nếu đối đầu càng leo thang thì Trung Quốc sẽ càng ở thế bất lợi khi không có chỗ dựa là mạng lưới các đồng minh và hệ thống căn cứ quân sự hải ngoại liên hoàn như Mỹ.

Chưa kể sức mạnh và kinh nghiệm tác chiến trên biển của Trung Quốc còn thua xa Mỹ hàng thập kỷ.

Cuối cùng, về phía mình, Trung Quốc thấy giai đoạn đầu “lấn hải” có thể tạm ổn, cần tập trung củng cố các “thành quả” vừa giành được để dồn sức cho các “trận chiến” dài hơi hơn phía sau.

Hơn nữa, việc tiếp tục xây đảo nhân tạo có thể phá hỏng chuyến đi Mỹ vào tháng 9/2015 của Chủ tịch Tập Cận Bình, đưa Trung Quốc vào “tầm ngắm” của tâm điểm chính trị nội bộ Mỹ trong mùa bầu cử Tổng thống năm 2016.

Còn bản thân Mỹ cũng cảm thấy “hài lòng” khi ít nhất các yêu cầu đòi phía Trung Quốc dừng hoạt động bồi đắp, cải tạo đã có kết quả và cần tiếp tục dùng các biện pháp, sức ép khác để Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế.

Sau cuộc Đối thoại này, hai nước Trung-Mỹ đã nhất trí sẽ có cuộc họp về an ninh biển vào tuần tới.

Xét trong bối cảnh hai nước có các tính toán lợi ích như trên thì kết quả của cuộc Đối thoại Trung-Mỹ vừa qua là hoàn toàn hiểu được và không đến nỗi quá “bất ngờ”.

Campuchia ủng hộ Trung Quốc chống phán quyết của PCA sẽ gây hại cho chính họ



GS Nguyễn Minh Triết

Phát biểu của Thủ tướng Campuchia Hun Sen và đảng CPP cầm quyền về việc ủng hộ lập trường của Trung Quốc ở Biển Đông và phản đối vai trò, phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) trong vụ Philippines kiện Trung Quốc về việc áp dụng, giải thích và vi phạm UNCLOS 1982 trên Biển Đông đã làm dậy sóng dư luận.

Chính Thủ tướng Hun Sen đã tỏ ra rất giận dữ cho rằng dư luận đã không công bằng với Campuchia. Lần đầu tiên ông công khai tuyên bố sẽ không ủng hộ phán quyết của PCA, phản đối đưa vấn đề Biển Đông và phán quyết của PCA ra ASEAN với lập luận, đó là việc riêng của các nước có yêu sách. Các bên liên quan trực tiếp phải làm việc với nhau để giải quyết vấn đề.

Chúng ta nhìn nhận vấn đề này như thế nào, phản ứng ra sao theo cá nhân tôi là điều rất quan trọng đối với Việt Nam, vì nước ta có vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa hợp pháp trên Biển Đông hoàn toàn không có tranh chấp, nhưng vẫn bị Trung Quốc xâm phạm với cái cớ yêu sách đường lưỡi bò.

Dù nước khởi kiện Trung Quốc là Philippines chứ không phải chúng ta, song việc PCA ra phán quyết về vụ kiện tranh chấp áp dụng và giải thích UNCLOS 1982 trên Biển Đông có ý nghĩa rất lớn đối với chúng ta trong hoạch định các chiến lược, sách lược bảo vệ quyền chủ quyền, quyền tài phán và lợi ích hợp pháp của Việt Nam trên Biển Đông đang bị Trung Quốc xâm phạm.

Chủ quyền Việt Nam đối với 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa thuộc về một phạm trù pháp lý khác xin không bàn ở đây.

Nếu PCA hủy bỏ đường lưỡi bò phi pháp sẽ là lợi ích chung của khu vực, tại sao Campuchia lại phản đối?

Theo suy nghĩ của tôi với tư cách một người yêu công lý và làm khoa học, đồng thời đã từng có thời gian tham gia công tác lập pháp tại Quốc hội, xem xét một vấn đề pháp lý như vụ kiện của Philippines và phán quyết của PCA tới đây cần tư duy khoa học trên cơ sở các luận cứ khoa học, các nguyên tắc luật pháp quốc tế phổ quát được thừa nhận rộng rãi.

Với tinh thần đó, tôi cho rằng đường lưỡi bò Trung Quốc vẽ ra ở Biển Đông là vô lý, phi pháp và bành trướng hết chỗ nói. Tôi tin nó sẽ bị PCA bác bỏ. Cá nhân tôi rất ủng hộ và mong muốn PCA ra phán quyết hủy bỏ đường lưỡi bò. Tôi cho rằng có nhiều nhà khoa học, nhiều người cũng đồng quan điểm này.

Nếu PCA ra phán quyết hủy bỏ đường lưỡi bò sẽ rất có lợi cho việc duy trì hòa bình, ổn định, ngăn ngừa xung đột, bảo vệ luật pháp quốc tế ở Biển Đông. Đồng thời phán quyết hủy đường lưỡi bò nếu xảy ra cũng sẽ rất có lợi cho công cuộc bảo vệ quyền chủ quyền, quyền tài phán hợp pháp trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của các nước ven Biển Đông, trong đó có Việt Nam.

Tuy nhiên, các nhà chính trị khi phát biểu về vấn đề này thông thường xuất phát từ góc nhìn lợi ích quốc gia, dân tộc họ, họ nhìn theo lợi ích chính trị thay vì luật pháp quốc tế, chưa kể đến những tác động ảnh hưởng từ việc lôi kéo của Trung Quốc.

Bởi vậy việc ông Hun Sen có những phát biểu tẩy chay phán quyết của PCA không phải chuyện gì đáng ngạc nhiên, cho dù người viết và phần đông dư luận không đồng tình.

Ông Hun Sen cũng đã tiết lộ phần nào lý do dẫn đến tuyên bố ủng hộ Trung Quốc, tẩy chay PCA: Là Thủ tướng Campuchia, ông phải chăm lo cho quyền lợi của Campuchia trước, và Campuchia là một nước nhỏ, nước nghèo.

Trung Quốc là một nước lớn mặc dù chưa phải là giàu, nhưng nhờ kích thước nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới với rất nhiều ngoại tệ dự trữ, họ không tiếc tiền để viện trợ cho Campuchia và Lào cũng như quốc gia nào họ nhận thấy có thể tận dụng, tất nhiên là để phục vụ những mục đích và động cơ của riêng họ.

Còn Campuchia, Lào cũng như nhiều quốc gia đang phát triển rất khát vốn, cưỡng lại các món hời này từ Bắc Kinh là điều không thể.

Nhiều nhà phân tích quốc tế kể cả một số học giả Campuchia tin rằng, rất có thể Trung Quốc thông qua hoạt động viện trợ và đòn bẩy tài chính, kinh tế, thương mại, chính trị, ngoại giao để gây sức ép lên các quốc gia này.

Vì vậy nên cá nhân tôi không thấy lạ khi ASEAN phải rút lại tuyên bố chung về Biển Đông tại Hội nghị Đặc biệt Ngoại trưởng ASEAN - Trung Quốc tại Côn Minh, Vân Nam vừa qua. Truyền thông quốc tế đưa tin, ba nước Campuchia, Lào và Myanmar đứng sau quyết định này.

Đây cũng là lý do tại sao Hun Sen nổi đóa và là một cái cớ để ông đưa ra phát biểu tẩy chay phán quyết của PCA.

Phản ứng của ông Hun Sen cho thấy chúng ta cũng cần nhìn lại mình

Dư luận Việt Nam chúng ta có những quan điểm bức xúc trước phát biểu trên của Thủ tướng Hun Sen bởi trong suy nghĩ của nhiều người, Việt Nam và Campuchia cũng như Lào có quan hệ láng giềng mật thiết.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen, ảnh: Yahoo News.
Ba nước đã từng gắn bó với nhau chặt chẽ trong suốt quá trình đấu tranh chống ngoại xâm, chống thực dân và chống chế độ diệt chủng. Có thể nói là một sự gắn bó đi lên từ máu và nước mắt.

Những động thái ủng hộ Trung Quốc trên Biển Đông làm tổn hại lợi ích hợp pháp của Việt Nam, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam đến từ nước láng giềng anh em thì bức xúc là điều dễ hiểu.

Tuy nhiên trước khi chúng ta đòi hỏi Campuchia, Lào, Myanmar hay các nước khác có lập trường ủng hộ luật pháp quốc tế ở Biển Đông, cụ thể là phán quyết dự kiến của PCA, thì bản thân chúng ta với tư cách liên quan trực tiếp, có lợi ích trực tiếp cần công khai lập trường cụ thể, càng công khai càng tốt.

Chính chúng ta phần lớn còn im lặng hoặc chỉ nói ra những nguyên tắc chung chung khi đề cập đến vụ kiện và phán quyết của PCA. Chính chúng ta chưa chính thức kêu gọi PCA hủy bỏ đường lưỡi bò, trong khi nếu PCA ra phán quyết bác bỏ đường lưỡi bò thì sẽ rất có lợi cho chúng ta mà lại đòi hỏi các nước khác phải làm điều này trước chúng ta là điều vô lý và không khả thi.

Cá nhân tôi cho rằng, dù PCA có phán quyết thế nào, theo dự đoán hay không theo dự đoán của số đông thì chúng ta cũng nên xem đây là cơ hội quý báu về cách giải thích, ứng dụng UNCLOS 1982 trên Biển Đông để có đối sách phù hợp trong giai đoạn tiếp theo.

Dù PCA ra phán quyết thế nào, chúng ta cũng sẵn sang phương án để bảo vệ quyền chủ quyền, quyền tài phán và lợi ích hợp pháp của Việt Nam trên Biển Đông trên cơ sở UNCLOS 1982.

Trước khi PCA ra phán quyết, chúng ta cần ủng hộ và kêu gọi PCA hủy đường lưỡi bò bất hợp pháp ấy. Sau khi PCA ra phán quyết, chúng ta cần nghiên cứu và chuẩn bị sẵn sàng các phương án để cho dư luận trong nước, khu vực, quốc tế hiểu rõ lập trường, hiểu rõ quyền và lợi ích hợp pháp của Việt Nam đến đâu, đã và đang bị xâm phạm đến đâu.

Dư luận có hiểu rõ và thấy được tính chính nghĩa, hợp pháp của chúng ta thì chúng ta mới có được sự ủng hộ, cả trong và ngoài nước. Đây cũng là căn cứ để chúng ta tuyên truyền giải thích, cung cấp thông tin cho các nước đang hiểu chưa đúng về vấn đề này, như Campuchia hay Nga chẳng hạn.

Còn về phía Campuchia, dù có được những lợi ích kinh tế từ Trung Quốc nhờ việc ủng hộ lập trường bành trướng của Bắc Kinh trên Biển Đông, song không có nghĩa là Phnom Penh không phải trả giá. Xin được nêu ra một vài cái giá Campuchia sẽ phải trả khi đưa ra quyết định này.

Mất uy tín trước khu vực và cộng đồng quốc tế vì tiền hậu bất nhất

Campuchia cũng đã tính toán, cân nhắc thiệt hơn rất nhiều trước khi đưa ra những ý kiến như thế này. Tuy nhiên dù Thủ tướng Hun Sen có cho rằng dư luận khu vực, quốc tế "bất công" với Campuchia thì thực tế phát biểu của ông càng khiến dư luận rất khó thay đổi nhận thức ấy.

Bởi lẽ phán quyết của PCA là phán quyết của một cơ quan tài phán quốc tế có thẩm quyền, một tổ chức trọng tài của Liên Hợp Quốc được quốc tế công nhận rộng rãi. Cho dù PCA chưa có cơ chế thi hành án, nhưng vẫn là một trong những cơ quan đại diện cho công pháp và công lý quốc tế.

Campuchia và Thái Lan từng đưa tranh chấp lãnh thổ với ngôi đền Preah Vihear ra cơ quan tài phán quốc tế. Thái Lan chấp hành phán quyết, và đương nhiên Campuchia chấp hành vì phán quyết có lợi cho họ.

Có nên khoét sâu ngăn cách?
(GDVN) - Ý kiến của Thượng tướng Võ Tiến Trung đặt ra vấn đề ông Obama nên xin lỗi Việt Nam, thì cũng nên đặt ra với cả ông Tập Cận Bình.

Rõ ràng cùng là cơ quan tài phán quốc tế có thẩm quyền, cùng là phán quyết đại diện cho công lý, Campuchia ủng hộ phán quyết và cơ quan tài phán ra phán quyết có lợi cho mình, nhưng lại tẩy chay phán quyết của một cơ quan tài phán quốc tế khác là tiền hậu bất nhất.

Đây là một tiền lệ rất xấu trong quan hệ quốc tế hiện đại. Bởi lẽ trên thế giới đầy rẫy mâu thuẫn và xung đột hiện nay, việc tuân thủ nguyên tắc trước sau như một trong ứng xử với các vấn đề pháp lý chính là xương sống đảm bảo cho luật pháp quốc tế được bảo vệ và thực thi.

Nên một chính khách quốc tế như ông Hun Sen lại tẩy chay, chống lại một cơ quan tài phán quốc tế có thẩm quyền trong một vụ tranh chấp pháp lý quốc tế thì khó chấp nhận và chỉ làm tổn hại uy tín cá nhân của ông ấy cũng như vương quốc Campuchia, chứ không có ý nghĩa và chẳng ảnh hưởng gì đến hiệu lực phán quyết của PCA.

Cũng giống như Trung Quốc, chỉ chọn các điều khoản nào của luật pháp quốc tế có lợi cho mình thì họ thực hiện, điều khoản nào bất lợi cho tham vọng của họ thì họ tìm cách đánh tráo khái niệm, giải thích sai lệch, thậm chí đe dọa rút khỏi UNCLOS.

Đây là một cách hành xử khôn lỏi và tiểu nhân, chỉ làm cho chính họ tự cô lập, tự đẩy mình ra ngoài lề con đường phát triển của nhân loại văn minh.

Hành xử không theo luật pháp và thông lệ quốc tế có thể là mầm mống chia rẽ, xung đột

Năm 1962 Tòa án Quốc tế vì Công lý (ICJ) đã ra phán quyết đền Preah Vihear thuộc lãnh thổ của Campuchia nhưng Thái Lan không chịu. Hai bên đã nổ ra những cuộc xung đột, căng thẳng, đối đầu dai dẳng ở biên giới trong nhiều năm. Máu đã đổ xuống ở cả hai phía.

Phải rất khó khăn hòa bình mới trở lại khu vực biên giới Thái Lan - Campuchia nhờ phán quyết lần thứ 2 của ICJ năm 2013.

Trong vấn đề biên giới Việt Nam – Campuchia ngày nay, mặc dù công tác đàm phán, hoạch định biên giới và phân giới cắm mốc trên bộ giữa hai nước diễn ra hoàn toàn công khai, minh bạch, đúng quy định, trình tự, thủ tục của các nguyên tắc pháp lý quốc tế, thông lệ pháp lý quốc tế phổ quát mà hai bên đã thỏa thuận, thống nhất lấy đó làm căn cứ, nhưng trong xã hội Campuchia vẫn có những chia rẽ về vấn đề này.

Có lẽ Thủ tướng Hun Sen là người hiểu rõ nhất, phe đối lập Cứu quốc Campuchia thường xuyên sử dụng chiêu bài "bản đồ", ngụy tạo tài liệu, đánh tráo các khái niệm để tuyên truyền chống phá biên giới Việt Nam – Campuchia gây bất ổn, chia rẽ sâu sắc trong xã hội đất nước chùa tháp chỉ nhằm mục đích lật đổ ông và CPP.

Mặc dù Thủ tướng Hun Sen và CPP đã chứng minh rõ sự trong sáng của mình và tính hợp pháp trong công tác đàm phán, hoạch định biên giới, phân giới cắm mốc với Việt Nam, nhưng không vì thế mà xã hội Khmer đã hết những nghi kỵ, xì xào.

Lý do của hiện tượng này một phần là vì xử lý các tranh chấp biên giới lãnh thổ là việc cực kỳ phức tạp, mang tính khoa học, kỹ thuật và pháp lý rất cao khó có thể nói dăm câu ba điều là người dân hiểu hết.

Một phần khác là bởi biên giới lãnh thổ, chủ quyền quốc gia đối với bất kỳ dân tộc nào cũng đều là yếu tố thiêng liêng, bất khả xâm phạm, đồng thời cũng là yếu tố nhạy cảm, mong manh dễ bị lợi dụng, dễ xuyên tạc kích động nhất.

Bởi vậy, biên giới lãnh thổ thường là đề tài được các lực lượng chính trị lợi dụng kích động dân chúng nhất, gây bất ổn xã hội nhằm thực hiện những ý đồ, mục đích của riêng họ. Bản thân Campuchia đang phải đối mặt với điều này và bước đầu chính phủ đã có những xử lý kịp thời, rốt ráo, yên được lòng dân.

Nhưng trong bình diện khu vực, thái độ "tiền hậu bất nhất" của Campuchia đối với phán quyết của các cơ quan tài phán quốc tế, lập trường ủng hộ Trung Quốc đánh đồng, "vo viên" tất cả các tranh chấp phức tạp, khác nhau ở Biển Đông thành tranh chấp chủ quyền / lãnh thổ để né tránh phán quyết của PCA sẽ chính là mầm mống, là cái cớ để phe đối lập Campuchia lợi dụng chống lại CPP và ngài Hun Sen khi mùa bầu cử nữa lại sắp đến gần.

Câu Kiều tặng Tổng thống Obama
(GDVN) - Yếu tố đầu tiên và quan trọng hơn cả làm nên sức hút của ông Obama chính là sự chân thành của ông đối với Việt Nam.

Ông Hun Sen và CPP ủng hộ Bắc Kinh phủ nhận vai trò, phán quyết của một tòa án hợp pháp, được thành lập đúng quy định và trình tự, thủ tục của Phụ lục VII, UNCLOS 1982 mà Trung Quốc có nghĩa vụ phải chấp hành với tư cách thành viên Công ước, với cáo buộc vô căn cứ rằng có "ai đó" đang thao túng Hội đồng Trọng tài.

Phe đối lập Campuchia cũng có thể dùng chính cách lập luận này để tuyên truyền điều tương tự, vu cáo và chụp mũ cho chính Hun Sen lẫn CPP, gây bất ổn cho chính xã hội Campuchia.

Cách phe đối lập Campuchia thường xuyên chống phá biên giới Việt Nam - Campuchia thông qua sử dụng chiêu ngụy tạo bản đồ tài liệu, tuyên truyền xuyên tạc, bóp méo lịch sử, đánh tráo khái niệm pháp lý...cũng chính là những gì Trung Quốc đã và đang làm trên Biển Đông.

Trong khi hòa bình, ổn định, trật tự và luật pháp quốc tế được tôn trọng ở Biển Đông là lợi ích chung của khu vực. Còn một khi để xảy ra xung đột đối đầu, thì lợi ích của Campuchia cũng không phải không bị đe dọa.

Bởi vậy thiết nghĩ đảng CPP và cá nhân Thủ tướng Hun Sen nên có cân nhắc kỹ trước khi quyết định ra tuyên bố tẩy chay phán quyết của PCA, bởi tiền hậu bất nhất trong ứng xử với các cơ quan tài phán quốc tế có thể sẽ là con dao hai lưỡi gây hại cho chính Campuchia khi phe đối lập thấy rõ bản chất vấn đề và cách thức ứng xử của chính phủ Campuchia liên quan đến các tranh chấp pháp lý.

Dễ dãi nhận tiền Trung Quốc có thể là một cái bẫy

Cảnh báo này đến từ chính các nhà nghiên cứu, nhà quan sát người Campuchia được VOA Khmer phản ánh ngày 31/5 mà người viết xin dẫn lại ở đây để thấy, tiêu đồng tiền Trung Quốc viện trợ, cho vay hay đầu tư không hề đơn giản.

Cá nhân tôi cho rằng, những cảnh báo này khá khách quan, nguy cơ thì hiện hữu và đã từng được dư luận quốc tế đề cập, mổ xẻ. Nhưng tốt nhất vẫn nên lắng nghe ý kiến này từ chính giới quan sát, học giả Campuchia.

Trung Quốc không gắn hoạt động viện trợ và cho vay với Campuchia vào vấn đề nhân quyền, dân chủ, nhưng lại gắn với các lợi ích địa chính trị, địa quân sự mà Bắc Kinh theo đuổi trên Biển Đông.

Heng Sreang, một nhà nghiên cứu chính trị Campuchia nói với VOA Khmer: "Trung Quốc chủ yếu kết bạn với một số quốc gia ở châu Á, châu Phi và biến các nước này thành con nợ hay con tốt của họ. Rất dễ để Trung Quốc thâm nhập các quốc gia này và khai thác tài nguyên khoáng sản, đầu tư vào các khu đất vàng, xây dựng các con đập để phục vụ cho lợi ích của họ".

Nhà nghiên cứu này cho rằng, tình trạng hạn hán tồi tệ đang diễn ra tại Campuchia có khả năng đẩy đất nước Chùa Tháp vào tình cảnh ngày càng phụ thuộc hơn nữa vào nguồn vốn vay từ Trung Quốc.

Ông than phiền chính phủ Campuchia có thể đặt số phận dân tộc này vào tay Trung Quốc mà không tính đến các tác động trong việc trở thành con nợ của Bắc Kinh.

Kem Ley, một nhà nghiên cứu và vận động chính trị xã hội nói rằng, Campuchia nên tìm cách cân bằng trong các hoạt động đầu tư và cho vay của phương Tây với Trung Quốc.

"Nếu chúng ta gặp ngõ cụt trong quan hệ với Trung Quốc, cuộc khủng hoảng nợ không chỉ làm chúng ta đau khổ mà còn bế tắc về cả chính trị lẫn ngoại giao", ông Kem Ley nói.

Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết

TỪ KHÓA : Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết , Hun Sen , Campuchia , biển đông , phán quyết pca
CHỦ ĐỀ : BIỂN ĐÔNG
Phán quyết của PCA là cơ hội để Trung Quốc rút lui trong danh dự 07:11 26/06/16 Campuchia ủng hộ Trung Quốc chống phán quyết của PCA sẽ gây hại cho chính họ 07:00 25/06/16 Tiếp cận "song phương" với Trung Quốc sẽ đưa Philippines đi đâu về đâu? 12:02 24/06/16



Campuchia ủng hộ Trung Quốc chống phán quyết của PCA sẽ gây hại cho chính họ
(GDVN) - Phe đối lập Campuchia cũng có thể dùng chính cách lập luận này để tuyên truyền điều tương tự, vu cáo và chụp mũ cho chính Hun Sen lẫn CPP, gây bất ổn.
BỞI GIAODUC.NET.VN

'Cuộc chiến' nội bộ Trung Quốc về Biển Đông


Nội bộ Trung Quốc cũng không có quan điểm nhất quán về tham vọng của nước này trong vấn đề Biển Đông.
Trong nội bộ Trung Quốc đang có những tranh luận và những quan điểm trái chiều trong cách tiếp cận vấn đề Biển Đông. Bởi vậy, Foreign Policy ngày 23.6 chỉ ra rằng bản thân Trung Quốc cũng không rõ ràng về tham vọng của mình trên Biển Đông.
Giới lãnh đạo Trung Quốc từ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Ngoại trưởng Vương Nghị đều ngang nhiên tuyên bố các đảo nhân tạo mà nước này xây dựng trái phép ở Biển Đông là thuộc chủ quyền của nước này. Do vậy, Trung Quốc có quyền theo đuổi biện pháp bảo vệ chủ quyền, triển khai quân sự trên đảo cho mục đích phòng vệ. Điều này rõ ràng chỉ là cách biện minh của giới chức Bắc Kinh và dĩ nhiên không thuyết phục. 
Theo Foreign Policy, các nhà phân tích Trung Quốc đang phải chịu áp lực buộc phải ngả theo quan điểm của chính phủ và những quan điểm trái chiều hiếm khi được công khai. Điều này có thể giải thích tại sao thế giới bên ngoài thường không nắm được các cuộc tranh luận đó. Trên thực tế, để nắm được đường hướng chính sách của Trung Quốc thì rất cần hiểu được cuộc tranh luận nội bộ này. Chuyên san này phân tích 3 trường phái quan điểm khác nhau trong giới phân tích cũng như hoạch định chính sách của Trung Quốc.
Trường phái hiện thực
Những học giả theo trường phái này tin rằng chính sách trên Biển Đông hiện nay của Bắc Kinh là hợp lý và không cần thay đổi. Họ nhận thức được những cái giá phải trả về mặt danh tiếng và ngoại giao nhưng có xu hướng “xem nhẹ” sự mất mát đó bởi họ coi trọng sức mạnh và năng lực vật chất của Trung Quốc hơn danh tiếng của nước này ở nước ngoài.
Với những học giả này, sức mạnh là yếu tố quyết định. Vì vậy, họ cho rằng thời gian đang đứng về phía Trung Quốc khi nước này duy trì càng lâu sự trỗi dậy của mình. Theo quan điểm của những học giả theo chủ nghĩa hiện thực, họ đang bảo vệ lợi ích quốc gia Trung Quốc bằng cách củng cố sự hiện diện của nước này ở Biển Đông. Tuy nhiên, những người này lại không đưa ra được đường hướng nào để làm tại các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng phi pháp, Họ không chắc liệu Trung Quốc có nên tiếp tục quân sự hóa trên các đảo hay không và chỉ cần các thiết bị phòng thủ là đủ.
Trên thưc tế, trường phái hiện thực đang là nhóm áp đảo trong cuộc tranh luận này và có vai trò lớn trong việc thúc đẩy hoạch định chính sách về Biển Đông. Nhà nghiên cứu David Shambaugh trong tác phẩm "Đối phó với một Trung Quốc đầy mâu thuẫn" cũng từng khẳng định trường phái này hiện diện đông đảo trong quân đội, các trường đại học và các viện nghiên cứu tư vấn chính sách của Trung Quốc.
'Cuộc chiến' nội bộ Trung Quốc về Biển Đông - ảnh 1
Trung Quốc xây dựng phi pháp ở đá Gạc Ma thuộc chủ quyền Việt NamTRUNG HIẾU
Trường phái cứng rắn
Luồng quan điểm thứ hai là những người theo trường phái cứng rắn. Những người này cho rằng Trung Quốc không những tăng cường hiện diện tại 7 đảo nhân tạo trái phép mà nước này ngang nhiên bồi đắp tại quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền Việt Nam mà còn phải tiếp tục mở rộng lãnh thổ, quân sự ở Biển Đông.
Cụ thể, sự bành trướng này bao gồm cải tạo các đảo thành căn cứ quân sự, cố gắng kiểm soát thêm lãnh thổ ở Biển Đông hoặc bằng một cách nào đó, có thể biến "đường 9 đoạn" phi pháp thành vùng ranh giới lãnh thổ, chiếm gần hết Biển Đông.
Những học giả theo trường phái này không quan tâm đến phản ứng của cộng đồng quốc tế mà chỉ tập trung tối đa hóa lợi ích của Trung Quốc. Và yêu sách "đường 9 đoạn" của Trung Quốc hiện nay được giới truyền thông Trung Quốc tung hô là minh chứng cho trường phái này. Tuy vậy, theo Foreign Policy, trường phái này không chiếm đa số trong việc đưa ra quyết định cuối cùng.
Những người theo trường phái này thường là giới chức tư pháp hoặc quân sự và họ ủng hộ chính sách không khoan nhượng này để phục vụ những lợi ích quan liêu trong nội bộ ban ngành đó. Ngoài ra, một bộ phận dân thường Trung Quốc cũng có quan điểm này nhưng đa số hời hợt và không hiểu nhiều về tình hình Biển Đông. 
Mặc dù không chiếm đa số nhưng giới lãnh đạo Trung Quốc cũng không thể bỏ qua trường phái này vì đây là những người có thể tận dụng trong chiêu bài "chủ nghĩa dân tộc" của Trung Quốc.
Trường phái ôn hòa
Những người theo trường phái này cho rằng Trung Quốc đã đến lúc phải làm rõ chính sách của mình về mục đích của Bắc Kinh trên Biển Đông. Trường phái ôn hòa nhận ra rằng tham vọng gần đây của Bắc Kinh với những yêu sách chủ quyền của mình đã khiến thế giới lo ngại và không còn tin tưởng. Họ chỉ trích và đổ lỗi cho chính phủ vì đã không có kế hoạch chiến lược thuyết phục cũng như truyền thông có hiệu quả với thế giới.
Họ cho rằng, việc chính phủ không cân nhắc kỹ trước các quyết định chiến lược lớn như xây dựng đảo nhân tạo thực sự đã làm tổn hại cho chính lợi ích của Bắc Kinh. Bằng việc bỏ qua nỗ lực hợp pháp hóa các hòn đảo của chính phủ Trung Quốc, những người này đứng về phía những nghi ngại của cộng đồng quốc tế hơn là ủng hộ các hành động của Bắc Kinh.
'Cuộc chiến' nội bộ Trung Quốc về Biển Đông - ảnh 2
Trung Quốc thời gian qua đã đẩy mạnh quân sự hóa trên Biển Đông, trong hình là chiến đấu cơ J-11, loại được Trung Quốc triển khai tới đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt NamREUTERS
Những người này lập luận rằng Trung Quốc cần dần làm rõ "đường 9 đoạn". Duy trì trạng thái mập mờ chỉ càng làm cho tấm bản đồ này trở thành một gánh nặng lịch sử và một vật cản không cần thiết trên con đường đạt tới thỏa thuận ngoại giao. Theo họ, việc cố biến tấm bản đồ này thành bằng chứng chủ quyền chỉ càng làm cho Bắc Kinh trở nên mâu thuẫn với các nước Đông Nam Á và cả Mỹ. Họ cho rằng nếu Bắc Kinh tiếp tục đi con đường này thì sẽ phải đối mặt với mối nguy hiểm tiềm tàng trong việc mở rộng chiến lược.
Những người theo trường phái ôn hòa có quan điểm rất khác so với trường phái hiện thực và cứng rắn, tuy nhiên cả ba đều đồng tình với việc Bắc Kinh xây dựng trái phép đảo nhân tạo, theo Foreign Policy,

Trên thực tế, cộng đồng quốc tế đã nhiều lần chỉ trích Trung Quốc khi xây dựng đảo nhân tạo trái phép. Thế nhưng đến nay giới lãnh đạo Trung Quốc cũng chưa hề có câu trả lời rõ ràng nào về ý định chiến lược của mình. Trong số ba trường phái trên, chỉ có những người theo chủ nghĩa cứng rắn có một câu trả lời nhanh chóng nhưng lại thiếu ổn định. Phần còn lại vẫn đang tranh cãi xem chiến lược của Bắc Kinh là gì. Theo Foreign Policy, điều này cho thấy, chính sách Biển Đông của Trung Quốc thực tế không phải là một quyết sách nhất quán mà nó rất dễ thay đổi.
Nhà nghiên cứu David Shambaugh trong tác phẩm của mình đã từng tuyên bố rằng Trung Quốc là một nước lớn đang trỗi dậy với những mâu thuẫn, nội bộ Trung Quốc là một loạt các bản sắc đối chọi nhau.
Ngọc Mai